La 90-a datreveno de naskigho de Verda Majo
Estas
tre facile memorebla la naskighdato de Verda Majo: ghuste je unu
tago antau la Virina Tago (la 8-a de marto). Chijare okazas la
90-a datreveno de shia naskigho, kaj ni havas apartan karmemoron
pri shi.
Chinoj, kiuj trapasis la kampanjon "chiutaga
legado" en la jaroj de la Kultura Revolucio (1966 -1976),
legis la t.n. "tri malnovajn artikolojn" el la verkaro
de Mao Zedong. Dank' al tiu chiutaga legado, d-ro Norman Bethune
el Kanado farighis, almenau en tiu tempo, persono vaste konata
tra Chinio. Tamen, io neordinara okazis al mi, nome, chiufoje,
kiam mi relegas la artikolon "Memore al Norman Bethune",
mi nepre rememoras pri Verda Majo. Char ili ambau estis grandaj
batalantoj de internaciismo, ambau oferis sian vivon al la afero
por liberigo de la china popolo, ambau kushas en la china tero,
ghuante amon kaj respekton de la china popolo.
Pli malfacile atingebla personeco
En
siatempa historia fono, la ago de Verda Majo sin oferi al la afero
por liberigo de la china popolo estis tre facile etiketita kiel
faro de "naciperfidulino" kaj kauzis malfelichan kompromiton
al shiaj familianoj (Patro de Verda Majo ja ricevis minacan leteron
kun la postulo, ke li atribuu al si mem la kulpon kaj faru suicidon).
Due, Verda Majo ne nur sin donis al la
afero por liberigo de la china popolo, forlasinte sian propran
hejmlandon, sed ankau edzinighis al chino (Liu Ren). En tiama
Japanio, edzinigho al chino estis rigardata kiel tre hontinda
fiago. Lau verko de Jhelezo: "Shian edzinighon al chino oni
rigardis kun malestimo en tiama japana socio. Ech shia samlandano
Kazi Wataru, kiu nomis sin revoluciulo, ne povis reteni sian sarkasmon
koncerne chi tiun aferon, direktante al Verda Majo akrajn mokvortojn.
Nenian subtenon shi trovis en la hejmo."
Trie, Verda Majo estis nur pura plebano
senpartia. Plej tushas al mi estas tio, ke shi chiam memoras sian
esperantistecon kaj ofte nomis sin kun plena memestimo esperantisto.
Shi skribis: "¡mi estas banala virino. Tamen mi
kredas kaj sentas, ke mi povos fari iom pli multe au ion signifan
ol mi restus en Japanio. Char mi estas esperantisto."
Brila reputacio
Fakte, la vivo de Verda Majo dauris ne
longe. Shi forpasis en la agho de 35 jaroj. 20-jara, shi eklernis
Esperanton, 25-jara, shi vojaghis sekrete al Chinio kaj post dek
jaroj malfeliche finighis shia vivo. Shia esperantista vivo dauris
resume nur 10 ghis 15 jarojn. Per siaj verkoj postlasitaj Verda
Majo ghuis la reputacion kiel la plej elstara esperantisto kaj
brila reprezentanto en la oriento. Vere admirinda. Shia originala
verko "En Chinio Batalanta" karakterizighas per delikata
priskribo, abunda je sentnuanco kaj flua lingvajho. Depost ghia
eldono en 1945 ghis nun, almenau en Chinio kaj Japanio, ankorau
neniu alia simila verko superis ghin. Veterano Kurisu Kei tiel
komentis skribante: "Verda Majo (Japane Hasegawa Teru 1912
- 1947)¡ poste glorighis kiel la autorino de 'En Chinio
Batalanta', kiu miaopinie povintus farighi chefverko ne nur de
la Esperanta literaturo, sed ech de la monda entute, se ghi estus
finverkita."
Ni rajtas fieri, sed chu...
55 jaroj forfluis depost la forpaso de
Verda Majo. Multo okazis en la mondo, kiu ankau multe shanghighis.
En materiala mondo aperis komputilo, interreto¡ kaj
multaj aliaj fruktoj de modernaj scienco kaj tekniko, pri kiuj
ni rajtas fieri. Ni ankau rajtas fieri pri la sukcesoj en E-movado
chu internacia chu azia, ekz-e, ni havas KAEM kaj UK, kiu jam
okazis en Azio: en Japanio (1965), Chinio (1986), Koreio (1994),
Tel-Avivo (2000), kaj nun Chinio ech ghuas la duafojan gastigon
de UK en 2004, sed chu tio automate faris la spiriton de homoj
pli progresa au pli nobla, ke ili konscie tenis sin forighi de
la egoisma profitemo? Ekde d-ro Zamenhof, pli ol pluraj veteranaj
pioniroj edukis nin, ke Esperanto estas ne nur lingvo. Konduto
de Verda Majo ankau elokvente pruvis tion.
La supereco de Verda Majo, miaopinie,
kushas je tio, ke shi faris perfektan kombinon de persona talento
kaj esperantista bonvirto. Ni devas lerni de shi (precipe de shia
spirito). Ne forgesu la famajn vortojn: Homo povas havi grandan
auh malgrandan kapablon, sed se li havas tiun spiriton, li jam
estas homo nobla, pura, bonvirta, libera de trivialaj interesoj
kaj utila al nia afero.
Estu inda esperantisto
Post kiam enkondukighis la t.n. merkata
ekonomio en nian socion, pli kaj pli da saghaj homoj submetighis
al mamonismo. Kiam mi skribas chi tiujn liniojn, mi havas dubon:
chu homo regata de mamonismo ankorau karmemoras Verdan Majon?
Au, chu Verda Majo aprobas la konduton adori mamonismon kiel esperantisto?
Mi bone scias, ke saghaj homoj ne shatas mian babilon, nek mian
dubon, sed mi ankorau senpente babilas au dubas lau mia kutima
stilo maldelira. Char mi konvinkighas, ke estas tre valora kaj
bezonata homo, kia Verda Majo, kun nobla idealo kaj bonvirto por
E-movado tutmonda, kaj desplie por la china.
Karmemorante Verdan Majon, ni estu inda
esperantisto, kiu apartenas al nia afero, kiel diris nia Majstro
d-ro Zamenhof, ne per sia kapo, sed per sia koro!
Biografieto de Verda Majo
|