Vasta amikigho

    De la fino de la 19-a jarcento ghis la mezo de la 80-aj jaroj de la pasinta jarcento Hujucz travivis preskau la tutan jarcenton. Li estis spirito de la jarcento. Per siaj nobla idealo, sublima personeco kaj malavara helpemo li altiris kolegojn kaj amikojn al la justa batalo por la komuna idealo. Char li estis homama, oni volis proksimighi al li kaj intelektuloj volis elvershi sian koron al li. Eble tio estis homaranismo iniciatita de L. L. Zamenhof.

    Ne estas troige diri, ke Hujucz havis sennombrajn amikojn en- kaj eksterlande. Dum sia vizitado al kamparo en la maljuneco li konatighis kaj amikighis kun nemalmultaj kamparanoj. La amikeco inter li, Lusin kaj Eroshenko estis bona ekzemplo. Lusin, granda china verkisto kaj pensulo kaj reprezentanto de la progresemaj chinaj intelektuloj, iam laboris kiel rektoro de mezlernejo, kie lernis Hujucz. Kiam Lusin instruis en Pekino, Hujucz akceptis en Shanhajo Eroshenkon, blindan rusan poeton elpelitan de la japana registaro. Char Eroshenko volis serchi novan pensfluon en Pekino, Hujucz rekomendis lin al Lusin, dank'al kies helpo li komencis instrui Esperanton kaj la rusan literaturon en la Pekina Universitato. Tiel naskighis profunda amikeco inter Lusin kaj Eroshenko. Pro tio Lusin verkis faman novelon "La Komedio de la Anasoj" kaj chinigis liajn plurajn verkojn.

    Eterna estis ankau la amikeco inter Hujucz kaj Eroshenko. Hujucz ne nur tradukis liajn verkajhojn, sed ankau petis la Komercan Presejon, la plej grandan kaj faman siatempe en Chinio, eldoni lian tradukon de "Rakontoj de Velkinta Folio" verkita de Eroshenko. Hujucz aperigis ankau artikolon por konigi la blindan poeton en la vaste legata gazeto "Orienta Kuriero" redaktata kaj eldonata de tiu presejo. Je la nomo de la Shanhaja E-Asocio Hujucz eldonis la libron "Turo por Fali" en Esperanto originale verkitan de Eroshenko.

    Post la malsukceso de la china revolucio en 1927 Lusin ekloghis en Shanhajo. Kaj la amikeco inter Hujucz kaj Lusin kreskis tagon post tago. Lusin aligis Hujucz al la China Ligo por Defendo de Civilaj Rajtoj, fama organizo de progresemaj personoj en la 30-aj jaroj de la 20-a jarcento por savi tiujn, kiujn persekutis la reakciuloj. En ghi laboris Song Qingling, Cai Yuanpei, Lusin kaj aliaj famuloj en la politika kaj kultura rondoj. Malfeliche, Lusin forpasis en oktobro 1936. Dank' al la klopodo de Hujucz k.a. okazis senprecedenca procesio de funebrantoj, kiu farighis manifestacio de la china nacio kontrau la japana militarismo. Miloj kaj miloj da popolanoj funebre akompanis la cherkon de Lusin, kovritan per flago kun vortoj "Nacia Spirito", al tombejo de Shanhajo. La procesio montris, ke la china nacio estas nesubigebla kaj la china nacio starighos finfine. Unu jaron poste, okazis en Chinio milito kontrau la agresantoj. Hujucz bone konservis kaj diskonigis verkojn de Lusin, por ke ili ne perdighu dum la milito. En Shanhajo chirkauita de la japanaj agresantoj, Hujucz kompilis kaj eldonis "Noveloj de Lusin" el 20 volumoj, kio ne eblis ech por la plej fortaj eldonistoj en tiu situacio. Tamen Hujucz rapide kolektis sufiche da mono kaj paperoj, dank' al siaj amikoj en la presa, kultura, industria kaj komerca rondoj de Shanhajo. En nur kelkaj monatoj eldonighis la libro. El tio videblis ankau la forto de la granda amikeco inter Hujucz kaj liaj amikoj.

    Hujucz, kiel Prometeo, akiris sanktan fajron, lumigis vojon kaj varmigis koron por chinaj esperantistoj en malfacila kaj obskura periodo. Ekz. dum la kultura revolucio (1966-1976) Hujucz chiam helpis tiujn, kiuj suferis de maljusta traktado. Kiam Mao Dun, granda verkisto de Chinio, estis miskulpigita, Hujucz kuraghe vizitis lin kaj elpashis por solvi liajn malfacilojn. Plej kortushe estis, ke kiam granda literaturisto Feng Xuefeng estis kruele persekutata kaj turmentata de kancero, Hujucz, ne timante alies miskomprenon kaj eventualan kulpigon, vizitadis lin por doni al li konsolon. Post la forpaso de Feng Xuefeng Hujucz klopodis okazigi ceremonion por lin adiaui.

Hujucz kaj Esperanto

    Hujucz estis enkorpigho de la spirito de Esperanto. En Chinio lia nomo signifis Esperanton. Dum 73 jaroj post kiam li eklernis Esperanton en 1913, lia koro estis neniam for de Esperanto. Li altiris multajn intelektulojn al lernado kaj subteno de Esperanto. Unu el ili estis Bakin, granda verkisto de Chinio. Li diris, ke Hujucz estis lia vojgvidanto. En la 20-aj jaroj Hujucz kaj Bakin kune restarigis la Shanhajan E-Asocion. Komence de la 30-aj jaroj Hujucz, Jhelezo kaj aliaj samideanoj fondis la Shanhajan Esperantistan Ligon, kiu farighis poste centro de la progresema E-movado de Chinio. Lau propono de Hujucz oni elmetis la sloganon: "Per Esperanto por la Liberigo de Chinio". Inspirate de la slogano, miloj kaj miloj da gejunuloj partoprenis en la naci-sava batalo kaj samtempe akcelis la Esperantan movadon.

    En 1951 Hujucz iniciatis la Chinan E-Ligon. Dum sia studado en Francio li partoprenis la 20-an kaj 22-an UK respektive en 1928 kaj 1930. Li multe klopodis por okazigi la 71-an UK en Pekino, sed bedaurinde, li ne povis cheesti ghin. Li lacighis kaj devis ripozi. Tamen chinaj junaj esperantistoj neniam forgesos lian kontribuon al Esperanto.