Chu Chinio havas miton?

  de ZHANG QICHENG   

    La termino "mito" ne ekzistis en la antikva china lingvo, ghi estis enkondukita el okcidentaj lingvoj. Mankas ankau al Chinio tia ampleksa kaj perfekta mitologio, kia la helena, kiu konsistas el serioj da richenhavaj rakontoj pri milito, aktivadoj de herooj kaj aliaj mirindaj okazajhoj.

    Do, chu en Chinio ne trovighis mito? Kompreneble ne! Lau la ghenerala difino, mito estas mirrakonto elpensita de primitivaj homoj pri diversaj dioj, kiuj posedis superhomajn povojn kaj kreis la universon, la naturajn fenomenojn, la homojn kaj aliajn estajhojn. Chinio estas granda lando kun kvinmiljara historio, ghia primitiva epoko sendube longe ekzistis en plipraa tempo. Do, oni povas certighi pri tio, ke en pratempa Chinio ekzistis diversspecaj mitoj, kvankam ili ne estis nomataj mitoj, sed legendoj kun miraj enhavoj.

    Sed nun oni nur trovas sporadajn fragmentojn de tiuj mitoj, tio signifas ke, la chinaj mitoj ne estis perfekte konservitaj. Kial? Char Chinio ne havis tiajn epopeojn, kiaj Iliado kaj Odiseado, kiuj enhavis la originajn rakontojn de la helena mitologio, kaj ankau Chinio ne havis historiiston kiel Herodoto, kiu aplikis la helenan mitologion kiel veran antikvan historion. Vere, la antikvaj chinaj historiistoj kaj peotoj same aplikis mitojn en siaj verkoj, sed ili ofte lauplache reviziis la mitojn. Tiel la historio de la antikva Chinio farighis miksajho de mitoj kaj la vera historio, kaj oni ne povas distingi ilin ekzakte. Tamen ni ankorau povas prezenti kelkajn mitojn el la restantaj fragmentoj:

    1. La china versio de Genezo: Mito pri Pan'gu
    2. Kiel originis la homoj: Mito pri Nuwa kaj Xiwangmu
    3. Mito pri la dioj de suno kaj luno
    4. Prapatroj de chinoj: Yandi kaj Huangdi
    5. Origino de silko: Mito pri silkraupo
    6. Rigida heroo Xingtian

    Kompreneble, estas aliaj diversspecaj mitoj, sed multaj el ili restas nur tre simplaj fragmentoj.

    Estas vere domaghe, ke la chinaj mitoj estas neperfekte konservitaj kaj pro tio ni ne havas tre richan mitologion kiel la helena kaj tre belan epopeon kiel Iliado kaj Odiseado. Kaj ankau mi ne povas ne kun bedauro fini tiun chi artikolon.

 

 

(C) China Internet Information Center   (China Interreta Informa Centro)
E-mail:
webmaster@china.org.cn   Tel: 86-10-68996214/15/16