Floroj en Chinio

de WANG ZHANJUN

    Chiuj homoj shatas florojn. Floroj alportas al la homoj agrablecon, intimecon, felichon kaj ghojon, dum la homoj enkorpigas en florojn spiritan kvaliton kaj kompleksion, kio formis floran kulturon kun diversaj kulturaj tradicioj.

Floroj en poezio

    Floroj aperis antau 106 milionoj da jaroj. Floro de Chinio estas preskau samagha kiel la ideografio.

    La plej frua noto pri floro aperis en la china unua poezia kolekto "Libro de Odoj" kompilita en 481 a.K. Multaj poemoj en la kolekto priskribas kaj prikantas florojn.

    Granda patrioto kaj poeto Qu Yuan (ch. 340 -- ch. 278 a.K.) de Chu-regno priskribis sin kiel noblan belulinon. En la poemo "Chagreno" li versis, ke la belulino banis sin chiutage per macerajho el blankaj petaloj kaj trinkis roson sur floroj, char shi kredis, ke tiamaniere shi farighos pli bela.

    Multaj poetoj de Tang-dinastio (618 -- 907) esprimis sian koron pere de priskribo de floroj. Multaj poemoj kaj melodioj de Song-dinastio (960 --1279) havas titolon de nomo de floro.

Floroj kaj la china pikturo

    Floroj aperadas ankau en pikturo. En la chinstila pikturo floro farighis speciala signo. Tie floroj kaj herboj estis personigitaj, ke ili havas noblan kompleksion kaj reprezentas ian spiriton. Kompreneble tio estas metafizika, inkludanta strebadon al ideala medio kaj la penson de konfuceanismo, budhismo kaj taoismo. La pentristoj ne kontentighis sole je bela konturado de la floroj kaj penis elstarigi la homan spiriton reprezentatan de floroj. Ekzemple oni shatas nomi umefloron, orkideon, bambuon kaj krizantemon Kvar Nobluloj, opiniante, ke la kvar vegetaloj simbolas homojn kun 4 noblaj virtoj.

    Farboj ofte uzataj en la china pikturo estas faritaj el floroj au titolitaj per nomoj de floroj, kaj pli helfreshaj ol industrie fabrikitaj koloriloj. Nun en Suzhou estas butiko, kiu faras farbojn el floroj lau tradicia maniero.

Simbolo de floroj

    Malsamaj floroj povas simboli malsamajn pensojn kaj sentojn de homoj. Ekzemple lotuso simbolas noblan homon en malpura medio, char lotuso kreskas el shlimo, sed la floro restas pura. Krome lotuso estas ofte uzata en budhismo. Umefloro simbolas ion honestan en malfavora medio. Krizantemo simbolas simplecon kaj sanon. Estas ege maldece donaci krizantemon al malsanulo. Oni donacas krizantemojn ofte pro funebro.

    Persikfloro protektas homon kontrau malbono, kaj en iuj lokoj opiopapava floro estas signo de herezo.

    Orkideo estas herba vegetalo kaj reprezentas tre altan spiritan medion, al kiu la chinoj strebas. Ghi simbolas senkarierismon, graciecon, vivipovon, sindetenon de malbonvirtoj... Ghi firme radikighis en la koro de la chinoj kaj oni shatas havi en sia hejmo vazon da orkideo.

    Spektabila floro estas ne tre okulfrapa, sed ghi simbolas Yang Yuhuan, unu el la kvar famaj belulinoj en la antikva Chinio. Shia banejo havis la belan nomon Spektabilo-banejo. Krome shi aspektis pli bela en dormo kaj ebriigho, tial oni alinomis spektabilon dormanta belulino au ebria belulino. Herba begonio estas vaste konata de chinoj pro la am-tragedio de granda patriota poeto Lu You kaj lia kuzino Tang Wan. Kiam ili devigite disighis, shi donacis al la kuzo begonian floron kaj nomis ghin "korshira floro". Tial begonio estas simbolo de malfelicho de am-tragedio.

    Herbo, floro kaj arbo estas grava konsistiga parto de ghardeno. En la tre fama china klasika romano "Rughdoma Songho" estas ghardeno Granda Vido. En la ghardeno estis multaj domoj kaj pavilonoj titolitaj per nomoj de floroj, ekzemple Abrikotflora Vilagho, Makulbambua Apartamento k.a. Chinoj shatas kulturi en ghardeno 8 specojn da vegetaloj: magnolio, spektabilo, rododendro, osmanto, bambuo, bashoo, umefloro kaj orkideo. Intelektuloj en la antikva Chinio shatis kulturi en sia korto umefloron, orkideon kaj bambuon kaj nomis ilin "amika trio en vintro", char el la tri vegetaloj neniu velkas en frosto.

    Peonio estas nacia floro de Chinio kaj trovas vastan shaton che la popolo. Ghi estas simbolo de beleco, lukseco kaj memrespekto. Cirkulas popolrakonto pri imperiestrino Wu Zetian kaj malcedema peonio: Shi ordonis al chiuj floroj flori en vintro, sed peonio firme malobeis shin. La imperiestrino ekzilis ghin en Luoyang. Sed en Luoyang la peonio plene disvolvighis komplezante la popolon de la urbo. Pro tio oni respektas peonion kaj prenas ghin regho de la floroj. Historia noto montras, ke Luoyang estas urbo kun plej multaj peonioj, kaj pro tio peonio estis alinomata Luoyang-floro. Multaj literatoroj shatis verki poemojn, eseojn kaj dramojn pri peonio.

Yunnan, regno de floroj

    Yunnan-provinco en la sudokcidento de Chinio estis honorata "regno de floroj".

    En Yunnan oni okazigas chiujare diversajn aktivadojn pri floroj. La lokanoj tre shatas kamelion, rododendron, gencianon, orkideon, magnolion, lilion k.a. La popolo de Yunnan fieras pro ghia kamelio, ke en printempo chie en la provinco floras kamelio, kiam en la nordaj provincoj de Chinio ankorau reghas negho kaj frosto. Multaj antikvaj kaj modernaj literatoroj verkis por prikanti kamelion. Moderna prozisto Yang Shuo diris en sia eseo, ke li ebriighis pro floroj, atinginte Kunming (chefurbo de la provinco).

Praktika uzado de floroj en la chiutaga vivo

    Floro okupas gravan lokon en la vivo de chinoj. Oni kulturas florojn, ornamas chambrojn kaj beligas medion per floroj, kaj ankau shatas nomi iujn uzajhojn per nomoj de floroj. Ekzemple oni nomas penikon el longa kapra haro "magnolia pistilo", karese nomas infanojn "floroj de la patrolando", instruiston "ghardenisto"¡­ Kiam oni naskas filinon, oni shatas nomi shin Umefloro, Orkidefloro au Osmantofloro. En la nordokcidento oni nomas improvizan kantadon "Floro". En iuj lokoj oni faras manghajhojn, enmiksante florojn, ekzemple mochio kun enmiksitaj osmantofloroj kaj bombonoj kun enmiksitaj rozaj petaloj au osmantofloroj.

    Oni ankau uzas florojn kiel kuracilon. "Bencao Gangmu" estas tre grava antikva farmacia verko. En la libro la verkinto Li Shizhen detale priskribis multajn florojn rilate iliajn kolorojn, formojn, originajn lokojn, funkciojn en kuraco k.a. Pli frua legendo pri Shennong rakontas, ke li gustumis sennombrajn herbojn kaj florojn por konstati ilian kuracan efikon. En tio oni povas vidi, ke la chinoj antau longe esploris florojn.

Rilata artikolo:

"Libro de Poezio", la unua kolekto de poemoj de Chinio