Farunmodlisto Tang Suguo

de LI QIANG

    La Centra Belarta Instituto estas supera belarta lernejo de Chinio. Tie estas kabineto de Tang Suguo, eminenta farunmodlisto de Chinio. Tie eksponighas dekoj da belaj artajhoj faritaj de li, kiaj bodisatvo Avalokitesvaro, patriota poeto Qu Yuan, sentimentala heroino Jaspa de la klasika china romano "Rughdoma Songho", legenda demon-forpela dio Zhong Kui kaj Violeta, heroino de fama franca opero "La Traviata". Chiuj tiuj modlitaj figuroj estas versimilaj.

     S-ro Tang Zibo (1881-1970) estas patro de Tang Suguo. Li estis fondinto de tiu metiarto. Tang Suguo lernis pikturon kaj modladon de la patro jam ekde sia infaneco, poste studis en la arta fakultato de la Centra Belarta Instituto. Lia fako estis skulpturo kaj olepentrado. Nun li estas profesoro.

     Tang Suguo estas erudicia artisto. Li bele faras tuchpentrajhojn, bone verkas poemojn en klasika stilo kaj, krom tio, li estas lerta ankau en tapetado de pentrajhoj kaj bindado de antikvaj libroj. Li montris al mi albumon de antikvaj pentrajhoj, entenataj en atlasa skatolo. Tio estas pentrajhoj faritaj de lia patro kaj binditaj de li mem. Ghuste pro la profunda amo al la arto, li estas grandanima kaj la de li faritaj artajhoj estas animitaj kaj poeziaj.

     La farunaj modlajhoj naskighis en Chinio antau mil jaroj, tamen en la pasinteco ili estis simplaj. Oni faris farunajn bovojn kaj shafojn por kultado de dioj kaj prapatroj anstatau vivaj animaloj. Tiu tradicio heredighas ech nun. Nun en la vilaghoj che la Flava Rivero oni faras tiajn farunajn modlajhojn okaze de nasko, morto, geedzigho kaj datreveno de naskigho de prestighaj maljunuloj.

     En Chinio la plej bonaj farunaj modlajhoj estas en Heze, Shandong-provinco. Oni trovis steleon starigitan en 1854, sur kiu legighas noto pri farunaj modlajhoj. Tiam la farunaj modlajhoj servis ne plu kiel kultajhoj, sed kiel infanaj ludiloj kaj ornamajhoj acheteblaj en foiroj. Post penado de kelkaj generacioj multe progresis la modla arto, kiu iom post iom farighis sendependa popola arto. Popolaj modlistoj kolportis farunajn figurojn surstrate. Tiaj modlajhoj estas faritaj simple. Oni miksis farunon el glueca rizo kun alia faruno, pastigis la miksajhon kaj shmiris la metiartajhojn per diversaj koloroj, vaporumis ilin por posta uzado. Oni preparis sorgan tigon 15 cm longan kaj metis paston sur ghin kaj modlis sur la tigo diversformajn figurojn.

     Tang Zibo estis lernema jam de la infaneco. En la 20-aj jaroj de la pasinta jarcento li jam interesighis pri la farunaj modlajhoj vendataj surstrate. Li achetis alies preparitajn materialojn kaj faris plurajn starigeblajn figurojn. De tiam la malgrandaj farunaj modlajhoj disighis de sia subtenata stango kaj ekvidighis en galerioj. La arto de Tang progresis plue kaj li ne plu achetis materialojn de aliaj, sed, post multfoja provado, li mem faris idealan materialon. La modlajhoj el tiu materialo ne deformighas, ne rompighas nek shimas kaj la de li faritaj modlajhoj povas konservighi jardekojn. Li dedichis jardekojn al tiu arto kaj iom post iom formis sian propran trajton. Oni honoris lin per la titolo "majstro de farunmodlaj artajhoj".

     Tang Suguo heredis la arton de sia patro kaj lernis esencajn partojn de la orienta kaj okcidenta kulturo. Pro tio lia arto rapide progresis. En la lastaj jaroj li vojaghis en Kanado, Usono, Meksikio, Singapuro, Japanio, Germanio kaj landoj de la Suda Ameriko. La ekspozicio de liaj artajhoj estis vizitata de 500 mil homoj en Kanado, kio mirigis oficistojn de la ekspozicio. Kial la malgrandaj farunaj modlajhoj de Chinio tiel forte allogas la vizitantojn?

    Tang Suguo diris: "Mi neniam faris farunaj modlajhojn por vendo. Che mi chiuj modlajhoj estas nur unusolaj artajhoj." Por serioza artisto la artajho ja estas lia vivo. Japana fotisto diris: "Mi vidis ne nur la modlajhojn mem, sed ankau la tutan mondon malantau ili." Nun s-ro Tang daure penadas por disvolvi la trajton de siaj artajhoj kaj deziras, ke pli da homoj konu chinajn artistojn kaj chinan arton.