Tekulturo de Chinio

de ZHANG SHUANG

    La tekulturo de Chinio havas longan historion. La chinoj trinkis teon, kreis kaj disvolvis tearton kaj teceremonion kaj verkis multajn librojn pri teo, kiel ekzemple “Libro de teo” kaj “Plukado de tefolioj”, kiuj formis teceremonian spiriton de Chinio. Ghi siaflanke spegulis la disvolvighon de Chinio en politiko, ekonomio kaj religio.

Historio de disvolvigho de tekulturo

    Chirkau la 300-a jaro multaj intelektuloj komencis trinki teon kaj burghonis tekulturo. En la 780-a jaro aperis “Libro de teo” de Lu Yu. Chirkau la 1000-a jaro aperis inter intelektuloj societoj de tetrinkemuloj kaj la kutimo de tetrinko aperis ankau en la kortego. Imperiestro de Song-dinastio (960-1279) tre shatis trinki teon kaj establis en la palaco institucion por teo kaj oni komencis klasifiki teon. La shato en la palaco vekis furoron che la popolo, kaj tiam oni donacis teon al amikoj, regalis gaston per teo kaj prezentis teon por geedzigho, kaj che la popolo ech okazis teceremonia konkurso.

    En la lastaj jaroj de la 14-a jarcento teo farighis temo en sennombraj literaturajhoj. En la 17-a jarcento pli kaj pli multighis la specoj de teo kaj aperis profesio koncerne teeksportadon.

    En la lastaj jaroj la jara produktokvanto de teo superis 600 mil tunojn kaj sinsekve aperis novaj societoj de tetrinkemuloj kaj esplorantoj de tekulturo. Pli kaj pli multighis tetrinkejoj kaj esplorado pri tekulturo disvastighis eksterlande. Multaj lokoj de Chinio aranghas te-festivalon en famaj produktejoj de teo, ekzemple Yunnan- kaj Fujian-provincoj.

Te-sanktulo Lu Yu

    Iun autunan matenon de la 733-a jaro, maljuna bonzo Zhiji estis faranta korpoekzercadon. Li audis kriojn de sovaghanseroj kaj iris lau la sono profunde en fragmitejon. Li vidis, ke multaj sovaghanseroj kovris per siaj flugiloj bebon purpurighintan pro frosto. Li tuj portis la bebon en la templon kaj donis al ghi la nomon Lu Yu.

    Lu Yu estis lernema kaj progresis rapide dank’ al instruado de la erudita bonzo. Lu Yu shatis poezion sed ne budhismon kaj interesighis pri teo, kiam li preparis tetrinkajhon por la majstro. Poste Lu Yu forlasis la templon.

    Li venis al iu teatra trupo kaj aktorighis. Lia elstara aktorado multe plachis al iu prefekto, kaj tiu lasta donacis al li poeziajn librojn kaj skribilaron.

    Kaj tiam Lu Yu komencis diligentan lernadon. Li studis teon kaj ofte iris serchi drogherbojn, florojn kaj foliojn, kies infuzajhoj estas trinkeblaj. Li povis ne nur kuraci kunlernantojn, sed ankau fari multajn shatatajn trinkajhojn. Li registris la procedon de tepreparado. Foje li iris kolekti sovaghajn krizantemajn florojn kaj trovis fonton apud granda shtono sur montodeklivo. Li petis larghigi la fonton kaj nomis ghin “Fonto de Lu Yu”. La fonto estas neelcherpebla kaj la akvo estas tre klara kaj dolcha, per kiu li infuzis teon.

    Post granda penado li finis la skribadon de “Libro de teo”, la unua faka verko pri tekulturo.

Trinkilaro kaj tearto

    En Chinio oni uzas tetrinkilarojn porcelanajn, fajencajn, lakchizitajn, vitrajn, metalajn, lignajn kaj bambuajn. La plej superaj tetrinkilaroj estas faritaj el purpura kaolino en Yixing de Jiangsu-provinco.

     Nuntempuloj trinkas teon en tri manieroj:

1. El tetaso kun kovrilo — En la antikva Chinio, chu en kortego, chu inter la popolo, oni trinkis teon el taso kun kovrilo. Tio estas la plej populara maniero.
2. El granda krucho — De antikveco la chinoj prenis kruchon kiel kutiman ujon por trinki teon. Oni infuzis teon en granda krucho kaj dividis la infuzajhon. Tiu maniero estas multe pli populara en la nordo ol en la sudo.
3. Teceremonio Gongfu — Maniero shatata en la suda parto de Fujian-provinco kaj Guangdong-provinco. La procedo estas tre pedanta. Por tio oni devas pretigi specialan trinkilaron kaj ankau bonajn tefoliojn kaj bonan akvon. Malsamaj specoj de teo postulas malsamajn manierojn por infuzado.

Famaj specoj de teo

    Teo de Chinio estas klasifikita en 8 kategoriojn:

Bruna teo estas fermentigita, kaj la plej fama estas bruna teo produktita de Qimen.

Verda teo estas bake sekigita fresha tefolio, kaj la plej famaj estas Yuhuacha, Lumudan de Jiangshan, Longjing de Xihu kaj Maojian de Xinyang.

Blanka teo: la plej famaj estas Baimudan kaj Yinzhenbaihao.
Flava teo: Yinzhen de Junshan.
Nigra teo: Puercha.
Aromita teo: Jasmena teo, roza teo kaj osmanta teo.
Wulong-teo: Wulong de Taiwan kaj Tieguanyin de Fujian.
Premita teo: teo premita en formo de briko au bulo, longe konservebla.

Funkcioj de teo

    Krom trinki infuzajhon de teo, oni uzas teon ankau en gastronomio.

    Oni uzas teon en gastronomio pro ghia farmacia funkcio. De antikveco chinoj kredis, ke chiuj manghajhoj havas farmacian funkcion. Teo havas koloron, aromon, guston kaj formon, kaj servas kiel spicajho kaj medikamento, tial pladoj kun teo havas duoblan funkcion, ke ghi povas stimuli apetiton, kvietigi malsaton kaj preventi iujn malsanojn. Ekzemple oni kuiras ovon en teo kaj diversaj spicajhoj, miksas teon kun kacho au rizo, preparas senkrustigitajn salikokojn kun teo, vaporumas karason kun Longjing-teo, buljonon kun teo kaj tomatan supon kun verda teo.