En la pentrista rondo de Chinio antau chirkau 50 jaroj cirkulis la diro, ke Zhang Daqian estas la plej eminenta pentristo en la sudo kaj Qi Baishi -- en la nordo.

    Zhang Daqian naskighis en Sichuan-provinco, en 1901. En sia knabeco, influate de la patrino kaj frato talentaj en petrarto, li lernis poemon, kaligrafion kaj pentrarton che famaj erudiciuloj. Li kopiadis skribajhojn de antikvaj majstraj kaligrafoj, turismis en multaj lokoj kaj rigardis la naturon sia instruisto de pentrarto. Post diligenta lernado li multe sukcesis en pentrarto. Li estis mondfama majstro de la chinstila pentrarto. Li vizitis Qi Baishi, Xu Beihong, Huang Binhong kaj Picasso por reciproki sperton de la arto. Ne nur en pentrarto, li estis eminenta ankau en poemo, teatro, kaligrafio kaj sigelilogravurado.

Vagado kaj esplorado

    Zhang Daqian devenis de richa familio, kaj en la agho de pli ol 20 jaroj lia patro donis al li monon, ke li studu en Japanio. Reveninte hejmlanden, li studis budhismon. En 1932 li transloghighis en faman klasikan ghardenon de Suzhou por sin doni ekskluzive al pentrarto. De 1940 li vivis du kaj duonan jarojn en Dunhuang. Tie li registris la budhajn kavernojn kaj kopiadis la freskojn en la kavernoj. En Dunhuang li vivis kiel ermito, fordankinte chies viziton, kaj kulturis legomojn kaj bredis anserojn por sia vivtenado.

    En 1948 li transloghighis en Hongkong kaj poste migris al Hindio, Francio, Brazilo, Usono kaj Hispanio. En Hispanio li vizitis Picasso kaj profunde perceptis la diferencojn inter la orienta kaj okcidenta kulturoj. Picasso montris al li pentrajhojn de Qi Baishi, kiujn li konservis, kaj multe laudis la chinstilan pentrarton. Li multe miris, ke Zhang Daqian tre bone pentras, sed ankorau lernas. Li opiniis, ke li pentras ne pli bone ol Qi Baishi kaj Zhang Daqian.

    En 1978 Zhang Daqian transloghighis al Taiwan kaj forpasis tie en aprilo de 1984, en la agho de 84 jaroj. Lia loghejo en Taiwan nun estas muzeo.

    Zhang neniam chesis lerni dum sia vivo. Li asimilis la fortajhojn de fresko, erudiciula pentrajho, kortega pentrajho kaj folklora arto, kaj pro tio chiuj liaj pentrajhoj pri homoj, pejzaghoj, floroj kaj bridoj estas majstrajhoj.

    Mezagha Zhang multe kopiis majstrajhojn de antikvuloj kaj studis chiujn majstrojn en la 16 jarcentoj kaj posedis preskau chiujn metodojn de la chinstila pentrarto.

Ne pentri plu tigron

    Frato de Zhang Daqian tre bone pentris tigron. Li ofte pentris tigron kaj Zhang Daqian aldonis fonon. Fakte ankau Zhang Daqian lertis en pentrado de tigro, sed li malofte faris tion. Foje oni akiris lian pentrajhon pri tigro, kiun li faris post drinkado. Informighinte pri tio, multaj venis peti lin pentri tigron kontrau altega honorario. Li tre bedauris timante, ke lia pentrajho de tigro estos pli shatata ol tiu de lia frato, kvankam lia frato ghuis renomon pro la pentrado de tigro. Lia frato neniom ofendighis de tio kaj multe laudis lin kaj aldonis kaligrafajhon sur lia pentrajho. Sed Zhang Daqian ne pardonis sin. Li estis drinkema, sed li jhuris abstini de drinkado kaj pentrado de tigro. Kaj li fidele plenumis la jhuron.

    En juneco li ellernis ludi maghangon, sed ne ofte ludis che la komenco. Sed poste li pli kaj pli absorbighis en tiu ludo. Foje li estis insidita, ke li forludis la hereditan netakseble valoran trezoron. Lia patrino volis rigardi la trezoron che la morto, sed li nenion povis fari. Lia bona amiko informighis pri tio, reachetis la trezoron kontrau grandega sumo da mono kaj redonis ghin al Zhang Daqian. De tio Zhang Daqian jhuris neniam plu viziti hazardludejon kaj rigore postulis la posteulojn, ke neniu el ili vizitu hazardludejon, alie tiu estos eksigita de la familio.

Valorega ekrano kun pentrajhoj de lotuso

    En la 28-a de oktobro de 2002 sesklapa ekrano kun pentrajhoj de cinabra lotuso de Zhang Daqian estis aukcie achetita de privata kolektanto je prezo de 20 220 mil Hongkong-aj dolaroj. Tio estas la plej alta prezo en la historio de aukcio de modernaj pentrajhoj de Chinio. La ekrano altas 168 cm. kaj longas 369 cm. Ghi estis pentrita de Zhang en lia agho de 77 jaroj, en marto de 1975, en lia loghejo en Kalifornio de Usono. Tiutempe li jam atingis la kulminon en sia pentrarto. La ekrano el ora sateno estis mendita al japana butiko kaj kostis 20 mil usonajn dolarojn.

    Kiam li pentris sur la ekrano, li suferis de malsano. Kaj krome la ekrano estis granda kaj malfacile movebla, tial la pentrado sur ekrano estis multe pli malfacila ol sur papero. Pentrante li devis au stari au kauri, kaj tio estis ekstreme granda provo por lia pentrarto. Li pentradis tra la tuta monato.

    Li ne faris skizan desegnon sur la ekrano kaj pentris tute libere. En la mezo de la pentrajho estas transversa tigo kaj dekstre estas du folioj, unu rekte staranta kaj la alia iom klinita. La pentrajho estis eksponita en Hongkong, Taiwan, Seulo kaj Vashingtono kaj rikoltis altegan takson.

Protekti shtatan trezoron

    Dum sia tuta vivo Zhang Daqian kolektis antikvajn pentrajhojn kaj kaligrafajhojn kaj tre amis ilin. Li ne vendis ilin al chinoj nek al fremdlandanoj, malgrau ke ili proponis tre altan pagon. Sed en 1951 li surprizis la publikon per sia decido: vendi tri netakseble valorajn pentrajhojn ne al fremdlandanoj nek al la Hongkong-a merkato de antikvajhoj. Inter la tri pentrajhoj estis la pentrajho sub la titolo “Nokta festeno de Han Xizai” el la Posta Tang-dinastio (923-936). Fine li vendis la tri pentrajhojn al sia bona amiko je prezo ech pli malalta ol tiu de ordinara antikva pentrajho en la merkato de Hongkong. La prezo de la supre menciita pentrajho estis nur 20 mil usonaj dolaroj. Lia faro surprizis kaj mirigis la socion.

    La pentrajho “Nokta festeno de Han Xizai” estis achetita de Zhang Daqian en 1933 kontrau alta prezo. Li plej shatis tiun pentrajhon. Sed kial li volonte vendis ghin je malalta prezo? La enigmo estis solvita post la forpaso de Zhang: Li migris eksterlanden, sed li timis, ke la trezoraj antikvajhoj restos eksterlande post lia forpaso kaj li estos riprochata de la nacio. Tial li decidis vendi la pentrajhojn per speciala maniero en Chinio. Chefministro Zhou Enlai informighis pri la afero kaj sendis specialistojn al Hongkong kaj reachetis la tri pentrajhojn de la amiko de Zhang je la prezo, kontrau kiu li achetis de Zhang Daqian.