Mi shatas
vojashi al nacimalplimultaj loshlokoj en landlima regiono de
Chinio. La brilajn vestojn kaj ornamajhojn de la nacimalplimultoj
oni facile asocias kun pompaj plumoj de birdoj. En tio estas
ia mistero. Mi ne scias, chu ili estas misteraj pro la beleco
au belaj pro la mistero. Jen kial mi shatas Yunnan-provincon,
kie de antikve vivas multaj nacimalplimultoj -- taj-oj, ji-oj,
wa-oj, baj-oj, lahu-oj, buji-oj, mjau-oj, tushja-oj..., kiuj
kiel steloj formas galaksion sur la tero. Ni devas posedi tre
abundajn sciojn por distingi ilian vivfonon kaj kulturan tradicion.
La tero estas plej proksima al ni, sed ne malpli mistera ol
la chielo, char la homaro sur la tero signifas pli komplikajn
konstelaciojn. Yunnan vekis en mi amon al shia folkloro. Kiam
mi eniris profunde en montaron loshatan de diversaj nacimalplimultoj,
mi kvazau malkovris antikvan spegulon, en kiu spegulishas antikvaj
konstruoj, dialektoj kaj scenoj de chiutaga vivo. Hazarde renkontante
homojn sur vojeto, mi povis bone distingi ilin lau iliaj
vestoj kaj
ornamajhoj kiel arbojn lau arbofolioj, kvankam mi ne konas iliajn
lingvojn. Mi tre interesishas pri iliaj vestoj. Kvankam iliaj
vivmaniero kaj ideologio modernishas, tamen iliaj tradiciaj
vestoj restas senshanshaj. Sur rivero sen navigacia marko flago
estas signalo, kaj la jupo, zono, kufo, brodita saketo kaj arshenta
ornamajho konigas kiel chiamaj flagsignaloj: de kie mi venas,
kien mi iras, kiu mi estas...
La nubo de
Yunnan signifas ne nur naturan nubon, sed ankau kulturan. La
kolorrichaj vestoj de nacimalplimultoj konsistigas la nubon
de Yunnan: vaks-tinktura nubo, brodita nubo, silka nubo, kotona
nubo... La heredita ligna teksilo en chiu hejmo estas la plej
antikva ilo produktanta nubon. Chu la nubo en la chielo povas
esti egale disdonita al chiu homo? Tamen chiu homo sur la tero
ja deziras sian propran nubon, kiu sekvas kiel ties ombro. Vesto
estas ombro de homo, ankau ombro de nacio. Nun mi komprenas,
kial Yunnan-anoj tiel adoras pavon -- char shi havas luksan
veston, kiun la homaro ne povas imiti. Dum la tuta vivo shi
prezentas modan veston al la homoj.
La sudaj
trajtoj kaj akva spirito estas la alia kialo, ke mi shatas la
nacimalplimultojn de Yunnan. Ekz. la Akvoversha Festo de taj-oj
montras la intimecon kaj respekton al akvo. Taj-oj vershas akvon
unu sur alian en signo de beno. Kiel nubo kaj pluvo, la kanto
kaj danco de nacimalplimultoj humidigas mian koron sekishintan
pro la urba civilizacio. Hodiau ni urbanoj nur scias modernan
dancon, sed la nacimalplimultoj de Yunnan dancas ankorau lau
ritmo kreita de iliaj antauuloj, rememorigante bivakfajron,
tamburadon, svingishajn kapornamon kaj piedbraceletojn, akompanate
de lignaj, bambuaj, ech shtonaj muzikiloj. Kompare kun ili,
ni farishas kvazau uloj perdintaj la memoron, almenau la denaskajn
kapablojn de kantado kaj dancado. Chu ni forjhetas la tradicion
au la tradicio forjhetas nin? Vizashe al la kantantaj kaj dancantaj
nacimalplimultanoj mi hontas kaj sentas min kvazau almozulo
antau richulo. Mi devas konfesi, ke ili konservas pli da homa
naturo kaj primitiva beleco ol ni. Mi ekmemoras kunsidon de
poetoj okazintan kelkdek jarojn antaue. Tiam poeto Xu Chi deklamis
sian poemon "Sani-oj", kiu konsistas el ok versoj kun instiga
fino. Kiam li diris, ke estas pli ol 20 000 sani-aj muzikistoj,
dancistoj kaj poetoj en Yunnan, li laute deklamis kun ekscitisho:
Vi ne
opiniu,
ke trovishas
jam cent mil sani-oj,
sed nur
dudek miloj da sani-oj.
La auskultantoj
longe aplaudis la lastan strofon. Mi pensas, ke la aplaudo estas
ne nur aprobo al la artisma strukturo de la poemo, sed ankau
respekto al la sani-oj, kiuj chiuj havas kapablon, kiuj chiuj
havas diversajn kapablojn. La sani-oj estas unu el la multaj
nacimalplimultoj en Yunnan, lertaj en kantado kaj dancado. Se
vi venos al Yunnan, vin infektos: en tiu antikva paradizo kanto
kaj danco per sia kruda beleco. Char ili estas la animo de la
sani-oj, ili neniam perdishos...