|
 
KUN enigmoj
de la antikva urbo Loulan ni daure vojaghis lau la lasta parto
de la Silka Vojo en Chinio. Ghi, laulonge de la suda rando
de la dezerto Taklimakan, estas la suda brancho de laS ilka
Vojo. Lau ghi trovighis la antikva urbo Milan kaj la regnoj
Qiemo (Chjemo), Jingjue (Ghingghjue) kaj Yutian. Kvankam prosperaj
siatempe, ili chiuj malaperis antau tre longe kiel Loulan.
Nun etendighis antau ni 337000-kvadratkilometra Taklimakan,
la dua granda dezerto en la mondo. En la ujgura lingvo Taklimakan
signifas, krom "maro de morto", ankau malmulte konatan
"kashejon de trezoro". Nun estas tempo malkovri
ghian misteron.
ShOSEO
TRA LA DEZERTO
Konstruado
de shoseo tra la dezerto por serchi trezoron povas esti rigardata
kiel miraklo, kiu estis ech neimagebla por antikvuloj. Ni
eniris la dezerton lau tiu 523-kilometra shoseo, kiu inaugurighis
en la dua duonjaro de 1995.
Nia auto
rapide veturis en la dezerto. Sub la kruela suno la shoseo
odoris je asfalto kaj aspektis pli nigra kaj pli longa. De
tempo al tempo kamionaro veturis renkonte al ni kun granda
bruo kaj reciprokis saluton per kelka fajfado. Post tio, denove
estis silento. Ambauflanke de la shoseo, je 30 m for de ghi,
fragmitoj plantitaj en kvadratoj jam velkis kaj reverdighos
nur en la venonta pluva sezono. Tiuj fragmitoj kaj nigraj
retoj pli malproksime de la shoseo kune protektas ghin kontrau
sablo. Pli fore furiozis kirlovento, kiu kvazau drako spirale
levighis al la chielo. Che la horizonto shajne verdis arbaro,
shajne ondis maro au lago. Nur kiam ni proksimighis al ili,
la spektaklo reaperis. Tio estis miragho.
La konstru-kosto
de tiu shoseo estas, laudire, la plej alta en Chinio. Oni
elspezis almenau milionon da juanoj (unu usona dolaro = 8.2
juanoj) por chiu ghia kilometro. La konstruantoj el 17 entreprenoj
de la lando finkonstruis ghin en du jaroj kaj tri monatoj,
venkinte teknikajn malfacilojn unu post alia.
SERChI
TREZORON EN LA DEZERTO
Vere, en
la dezerto Taklimakan sin kashas trezoro. Ghi estas petrolo.
Antikvaj
vojaghantaj komercistoj penis eviti tiun movigheman dezerton,
la plej grandan en la mondo, sed nun oni jam eniris en ghian
centron kaj konstruis tie urbon.
Post sesjara
prospektorado oni konstatis, ke en la baseno Tarim sin kashas
20 miliardoj da tunoj da nafto kaj gaso.
Tio allogis
petrolistan armeon al la dezerto. En la 90-aj jaroj Chinio
decidis ekspluati petrol- kaj gaskampojn en sia okcidenta
parto. Tiuj, kiuj partoprenis la konstruadon de la petrolkampo
en orienta Chinio dum la 50-aj jaroj, diris, ke siatempe por
ekspluati la petrolkampon, tien venis sennombraj homoj, sed
nun oni adjudikis la ekspluaton. Krome, viglas ankau alilandaj
investoj, destinitaj chefe por kuna ekspluatado, fundamenta
konstruado kaj importado de avangardaj ekipajhoj.
Post dekjara
prospektorado kaj ekspluatado estighis petrol- kaj gaskampoj
en la baseno Tarim,kaj unu el ili estas la petrolkampo Tazhong
(Taghong) kushanta en la sino de la dezerto.
Kiam nin
enuigis la monotona koloro de la dezerto, nia auto eniris
en vojforkon. Post kiam ni transiris kelkajn sablajn deklivojn,
aperis antau ni vasta ebenejo: che unu flanko de la shoseo
estas 7-8 cementitaj korbopilkaj ludejoj, sur kiuj vidighas
signoj por surterigho de helikoptero, che kiuj bonorde staras
vico da grandaj cisternvagonoj kaj konteneroj, kaj chirkau
kiuj estas ramita sablotereno. Tie senorde kushas dekoj da
barakovagonoj. Sur la tegmento de trietagha fabrikdomo pli
fore, flirtas rugha flago kun kvin steloj. Sur altajho aliflanke
de la shoseo estas aviadila kurejo farita el fera plato. Chiutage
al la petrolkampo flugas du malgrandaj aviadiloj por transporti
provianton.
La barakovagonoj
klimatizitaj estas ofte vidataj "konstruajhoj".
En chiu el ili eblas loki kvar litojn kaj du tablojn. Ankau
kiel nia "hotelo" servis tia vagono. En la petrolkampo
Tazhong oni uzas ilin ne nur kiel loghejon, sed ankau kiel
oficejon, restoracion, vendejon, barbirejon kaj dushejon.
Tie estas
nur unu vendejo, en kiu acheteblas chiuj chiutagaj bezonajhoj,
escepte de vino. Ni vidis malmultajn klientojn en la vendejo.
Vespere
ni intervidighis kun chefrespondeculo Gu Renzhang (Gu Jhenghang).
De li ni informighis, ke la rezervokvantoj de nafto kaj gaso
en Tarim konsistigas respektive 1/7 kaj 1/4 de tiuj de la
tuta lando. En la lastaj dek jaroj en la petrolkampo Tazhong
konstruighis 118 petrolputoj de chiaj tipoj de Chinio.
"Nun en
la petrolkampo laboras trimil homoj kaj la jara produktokvanto
de nafto superas kvin milionojn da tunoj," li diris.
Menciante
la perspektivon, li montrighis memfida:
"Post
ekfunkciado de la granda petrola kaj kemiindustria fabriko
ni multe altigos la naftotraktan kapablon. Nun jam finkonstruighis
304-kilometra ole- kaj gasdukto. La shoseo tra la dezerto
ne plu funkcias kiel petroltransporta arterio. Estonte, ni
konstruos alian shoseon en orienta- okcidenta direkto."
Auskultinte,
mi laudis, ke ili kreis miraklon. Sed s-ro Gu diris: "Vere
laudindaj estas laboristoj sur la petrolkampo."
TAChMENTO
N-RO 60148
La putobora
tachmento n-ro 60148 respondecis pri borado de la puto n-ro
162 en la petrolkampo Tazhong. La puto distancas de la komandejo
je pli ol 20 km. Preskau duono de la vojo de ghi al la komandejo
estis ankorau ne asfaltita kaj sur ghi energie laboris vojkonstruantoj.
La pli
ol 30 putoboristoj de la tachmento n-ro 60148 venis el Sichuan-provinco.
Evidente ili ne kutimighis al la tiea klimato: Somere la temperaturo
atingas ech 75°C kaj vintre ghi mallevighas al 34°C
sub la nulo, krome, la taga kaj nokta temperaturoj ege diferencas.
Tamen tio ne fortimigis ilin.
En la vertikala
puto borata de ili abundis hidrogena sulfido. Do, oni devis
envershi en ghin akvon kaj forbruligi la superfluan gason
elkondukitan el ghi. Dum pli ol du monatoj ili jam boris pli
ol kvarmil metrojn.
"Bonege!"
mi laudis.
"Tio
estas nenio. Niaj samprovincanoj de la tachmento n-ro 60146
jam boris 7.5 mil metrojn. Ilia puto estas la plej profunda
en Azio."
Tiuj petrollaboristoj
diris al mi, ke chiujare ili havas sesmonatan libertempon
por viziti la familianojn. Menciante hejmon, iu pli-ol-50-jara
ingheniero diris kun emocio: "Antaue mi neniam sentis
la hejmon tiom varma kaj kara kiel nun."
Tamen ili
ne plendis pri tio. Ili diris, ke ili chiuj venis tien volonte
kaj devas labori diligente malgrau forta sopiro al hejmo.
Du monatojn
poste, kiam nafto shprucos el la puto, ili forigos la platformon,
instalos oledukton kaj pumpilon por konduki nafton al la kvara
laborkvartalo de la petrolkampo.
Antau domo
simila al tristela hotelo en tiu chi kvartalo kushas granda
placo, che kiu verdas herboj kun belaj floroj, kaj vojetoj
kondukas al eleganta ghardeno en stilo de suda Chinio. Ekster
la chirkaumuro etendighas strato, ambauflanke de ghi prosperas
tamarikoj, kaligonoj (Calligonum mongolicum) kaj aliaj arboj.
Che la ekstremo de la strato estas nemalgranda moderna fabriko.
Tie bonorde staras cilindraj shtalaj konstruajhoj, interligitaj
per multaj tuboj. Meze sidas
konstruajho kun malhelblua vitro.
La fabriko
povas trakti chiujare 2.5 milionojn da tunoj da nafto. Tie
funkcias ankau automata regadejo de internacia nivelo de la
90-aj jaroj, 42 petrolputoj kaj ole-stacio kun jara kolekta
kapablo de 900 mil tunoj.
Tie laboras
nur 51 gejunuloj kun meza agho de 26.6 jaroj. Li
Ping kaj Hong Yujuan (Hong Jughjuan), du el la kvar virinoj
de la laborejo, venis tien respektive en 1996 kaj 1997, diplomighinte
el petrola instituto.
Virinoj
laborantaj sur la petrolkampo Tazhong estas malmultaj. Oni
malfacile povas imagi la rilatojn inter la furiozeco de dezerto
kaj la mildeco de virinoj. Homoj, kiuj longe vivas en dezerto,
farighas incitighemaj kaj koleremaj kun kruda hauto. Chu tiuj
virinoj povas kutimighi al tio?
"Kompreneble,
inter revo kaj realo estas granda distanco. Mi iam havis revon
kaj strebis al ghia realigho, kaj en la revo kunfandighis
ghojo kaj malghojo. Mi ne bedauras mian elekton," Li
Ping diris kviete.
"Mi
iam ploris. Sopirante pri la hejmo, mi malghojas. Mi preferas
larmi ol vivi banale," HongYujuan konfesis malkasheme.
"Tre
lacaj, chiutage ni plej deziras dormi profunde," ili
preskau samtempe diris al mi. Fakte, ili ofte sin amuzas per
ludo de kartoj, tabloteniso, bilardo kaj ech nagho. Tie ili,
kvankam rigardataj kiel "princinoj", ne estas dorlotataj.
Kiel tamarikoj en dezerto, ili alportas al tiu vira mondo
virinajn charmon kaj tenerecon. Se mankus ili en la tachmento,
certe perdighus forta allogo por serchi trezoron en la dezerto.
|
