Charmaj pashtejoj
che Tianshan-montaro

de SUN AIJUN





 

    La montaro Tianshan imponas meze de la Xinjiang-a Ujgura Autonoma Region, kiu areas 1.6 milionojn da kvadrataj km. Ghi dividas la regionon en 2 partojn--la sudan kaj nordan. che la montaro charmas vastaj pashtejoj. Dank' al ili Xinjiang farighis loko kun bruto-bredado plej prospera en Chinio. Urumqi, chefurbo de Xinjiang, estis bona pashtejo en la floranta periodo de la Silka Vojo en Tang-dinastio. Nun ujguroj kaj aliaj nacimalplimultoj tie vivas ankorau chefe de brutobredado.

    LA ChIELA LAGO

    100 km oriente de Urumqi staras la glacia monto Bogda, la plej alta en la orienta parto de Tianshan-montaro. La fama Chiela Lago sin kashas en valo inter tiuj montoj.

    Antikve, glaciriveroj kaj kotshtonaj fluoj baris rivervojon sur alta monto kaj formis la nomitan lagon, kies akvo venas el Bogda. La lago profundas meznombre je 40 m kaj areas 2.8 kvadratajn km. Legendo diras, ke la Chiela Lago estas kvieta sanktejo--Regno de la Diino Xiwangmu. Antau 1700 jaroj iu bela regho el regno en la centra Chinio vojaghis tien kaj la Diino regalis lin che la Chiela Lago per richa bankedo kun agrabla muziko,. La regho donacis al shi delikatajn silkajhojn kaj multajn aliajn produktajhojn de sia regno. Kaj la Diino reciprokis lian afablecon per neghlotuso el Tianshan-montaro kaj lokaj valorajhoj. Shi ankau invitis lin viziti famajn vidindejojn de sia regno. De pli ol 1000 jaroj oni rakontas pri la Chiela Lago chiam lige kun la Diino Xiwangmu, ech priskribas la Chielan Lagon kiel shian arghentan spegulon.

    Lastasomere mi ghuis apartan agrablecon che la Chiela Lago, kun fresha aero kaj milda vento. Malproksime de la lago staras la monto Bogda, kovrita de negho. Sur la lago sin movis kelkaj plezurboatoj. Laudire, la pejzaghoj de la lago varias en la 4 sezonoj. La vojaghantoj en Xinjiang, chu turistoj chu komercistoj, certe vizitos la lagon. Probable, ghuste ghia charmo altiris komercistojn vojaghantajn lau la Silka Vojo antau 1000 jaroj.

    Venis kazahha pashtisto tiranta sian blankan chevalon kirasitan. Li demandis min, chu mi volas ricevi fotadon, rajdante sur lia chevalo. Li sin proponis akompani min por fari promenadon sur chevalo en profundo de montoj. Mi scias, ke tieaj pejzaghghoj estas eksterordinaraj kaj en autuno tie floras neghlotusoj, kiuj portas ankau alian nomon "rozo sur alta monto". Ili simbolas firmecon, char ili floras sur glacia kaj neghkovrita monto. Sed informighinte, ke por la promenado necesas 3-4 tagoj kaj sufiche da vestoj kontrau malvarmo, mi fordankis lian proponon. Che la adiauo, mi achetis de li kelkajn sekajn neghlotusojn.

    SUR PAShTEJO

    Chirkau la Chiela Lago etendighas verda pashtejo. La tieaj kazahhaj pashtistoj ellernis lukri de turistoj, tamen kutimas ankorau fari pashtadon kiel siaj prapatroj. Sur la montdeklivo che la lago ofte vidighas aroj da chevaloj kaj shafoj pashtataj.

    En Xinjiang montoj kaj basenoj najbaras. Malproksime de maroj, Xinjiang kushas en la sino de Eurazio. Pro tio ghi abundas je vento kaj negho en frosta vintro kaj al ghi mankas pluvo en varma somero. Dank' al tiaj topagrafio kaj klimato, ghiaj naturaj stepoj estas ne nur vastaj, sed ankau multspecaj. Nun en Xinjiang estas stepoj de 57 milionoj da hektaroj, el kiuj 48 milionoj da hektaroj estas utiligataj, kaj ili konsistigas 20.4% de tiuj utiligataj en Chinio kaj okupas la 2-an lokon en la lando nur post la Interna Mongolio.

    Historie, la brutobredado de Xinjiang dependis de la naturo. Pashtistoj vivis nomadisme dum la tuta jaro. Al turistoj blankaj feltaj tendoj sub la lazura chielo shajnas pentrajho kaj aroj da shafoj sur verda stepo similas al nuboj. Sed pashtistoj ne havis fiksan loghejon, nek fruktojn kaj legomojn, nek elektran lampon, por ne paroli pri televidilo. Nun ili faras ankorau pashtadon, tamen 82000 el la 120000 pashtistaj familioj de la regiono havas loghejon fiksan au duonfiksan. Krome, kreskis la procentajho de vivaj brutoj reproduktitaj kaj multighis la nombro de venditaj brutoj. Dum sinsekvaj 19 jaroj ghis 1996 la brutobredado prosperis kaj la enspezo de la pashtistoj multe kreskis.

    Brutobreda fakulo diris, ke en Xinjiang vivas landfamaj bonrasaj Ili-chevaloj, Xinjiang-aj brunaj bovoj, chinaj merinoj kaj Xingjiang-a delikat-lanaj shafoj, precipe la lastaj, post plibonigho de sia raso en 1937, dum la 60 jaroj chiam okupis la unuan lokon en la lando chu per sia nombro chu per la kvalito de sia lano.

    La Nanshan-a Shafo-reproduktejo, speciala por esplorado de shafoj, situas che la norda piedo de Tianshan-montaro. Laborantoj de la shafo-reproduktejo rakontis al mi, ke dum la pasintaj pli ol 40 jaroj ili jam liveris pli ol 31000 bonrasajn reproduktantajn shafojn al 14 chinaj provincoj kaj regionoj. Nun la shaforeproduktejo dungis lokajn pashtistojn por prizorgi siajn pli ol 8000 shafojn. Akompanate de ghiaj laborantoj, mi rigardis, kiel delikat-lanaj shafoj centope sin banis en drog-akvo. En Xinjiang estas 7 tiaj shafo-reproduktejoj.

    "FLORO EN TIANShAN-MONTARO"

    Menciante la evoluintan brutobredadon de Xinjiang, oni nature pensis pri ghia tekstila industrio. Antaue Xinjiang havis neniun bonan tekstilan en treprenon. En 1952 tie konstruighis la unua monderna tekstila entrepreno kaj en la 90-aj jaroj tie estas kompleta tekstila industrio, ampleksanta pres-tinkturon, trikadon, konfekcion k.a, kun 120000 laborantoj kiel unu el la 3 chefaj industrioj de la regiono.

    Dank' al sia seka klimato kaj longa sunbrilado, Xinjiang taugas por kulturado de kotonujoj kaj morusarboj kaj bredado de silkraupoj. Xinjiang abundas je shafa lano, kies produktokvanto okupas la 2-an lokon en Chinio. Ghia jara produktokvanto de shafa lano atingis 50000 tunojn, el kiuj 80% estas bonkvalita delikata lano. Do, ghia tekstila industrio ghuas apartajn avantaghojn.

    Lanajhoj kun marko Tianshan estas honorita kiel "Floro en Tianshan-montaro". Ili estas vaste shatataj en Chinio kaj 60% de ili eksportighas al aliaj landoj.

    En la norda antauurbo de Urumqi mi vizitis tiun fabrikon. La unua etagho de ghia chefa domego servas kiel eksponejo de ghiaj produktoj. Tie estas mondo de trikitaj vestoj el lano en stilo de Xinjiang au en fremdlandaj stiloj. Ili allogas klientojn, pli grave, per siaj supleco kaj varmokonserveco.

    En la unua etagho de la flanka domo estas lan-kombejo, kies mashinoj plejparte estas importitaj el aliaj landoj. En la 4-5-aj etaghoj estas trikejo, kudrejo kaj gladejo, kie energie laboras pli ol 300 junaj laboristinoj. La fabriko posedas 2800 oficistojn kaj laboristojn, el kiuj 12% estas nacimalplimutanoj.

    Iu junulo, kiu iris kaj reiris inter la mashinoj, altiris mian atenton. Li nomighas Ayupu kaj estas ujgura mekanikisto de la fabriko. Li estis sendita iam al Japanio por lerni mashin-riparadon. Li diris al mi: "Mi lernis mekantikon en altlernejo. Tamen mi devas senchese lerni por ne esti postighinta, char pli kaj pli modernighas ekipajhoj de la fabriko." Li estas posteulo de pashtisto. Liaj prapatroj ne atendis, ke ilia posteulo laboras hodiau kiel kvalifikita teknikisto en moderna tekstila entrepreno.

(C) China Internet Information Center   (China Interreta Informa Centro)
E-mail:
webmaster@china.org.cn   Tel: 86-10-68996214/15/16