Marcho
Lalu situas en la nordokcidenta parto de Lhasa, Tibeto, je 3700
m. super la marnivelo. Ghi estas granda natura marcho, akvoabunda
kaj herboricha sur la tegmento de la mondo. Nun ghi areas 620
hektarojn, t.e. 11.7% de la totala areo de Lhasa. Herbejo kovras
95% de la marcho.
Lhasa sur altebenajho kun seka klimato
estas urbo oksigen-manka, sed la marcho povas reguligi ghian klimaton,
humidigi la aeron kaj pliigi oksigenon al la aero, tial ghi estas
protektanto de la 200 mil loghantoj de Lhasa kaj oni nomas ghin
pulmo de la urbo. Tie estas ankau hejmo de plurspecaj animaloj
kaj vegetajhoj. Pli grave estas ke ghi ludas shlosilan rolon por
reguligi la cirkuladon de akvo surtera kaj subtera.
Antau 1995 oni ne bone konis gravecon
de la marcho, kaj por ekonomiaj profitoj oni preteratentis protekton
de la ekologia medio. Tie oni malvirgigis teron, fosis fishlagetojn
kaj grandkvante plukis herbojn de sur la kampo. Pro tio rapide
sekighis la marcho, malaperis la birdoj kaj draste malgrandighis
la marcho. En la komenco de la 80-aj jaroj la marcho kovris 1020
hektarojn, sed post 20 jaroj ghi duonighis. Ghuante fruktojn de
la ekonomia konstruado, oni ankau ricevis la amaron, kauzitan
de damagho de la naturo. En 1994, pro kontinua pluvego, akvo rompis
la digon, englutis la stepon kaj serioze damaghis la lokan ekonomion
kaj popolajn richajhojn.
Komence
de 1995 la Mediprotekta Buroo de Lhasa faris enketon pri la macho
kaj la 25-an de majo la registaro de la Tibeta Autonoma Regiono
decidis fondi tie naturparkon.
Ekde 1997 la Mediprotekta Buroo de Lhasa,
observante la regulojn de la China Popola Respubliko pri administrado
de la naturparkoj, faris regulan ekzamenon de la marcho foje semajne.
Ghi severe malpermesis malvirgigon de tero, konstruadon de fishlagetoj,
deprenon de herboj kaj fishadon en la macho kaj en 1998-1999 faris
rigoran bonordigon de la tiea entreprenado, propagandon pri la
mediprotekta politiko kaj persvadon al la loghantoj, por ke ili
chiuj translokighu de tie.
En la dua duono de la 90-aj jaroj de
la pasinta jarcento por protekti la marchon, oni komencis planti
arbojn che la marcho kaj akvumi la arbidojn. Por garantii akvokvanton
de la marcho oni shtopis la akvokondukan kanalon kaj riparis du
kluzojn meze de la marcho. Dank’ al chio chi tio la akvokvanto
levighis. Printempe de 1999 miloj da flavaj anasoj, protektataj
de la shtato kiel animaloj duaklasaj, tien reflugis. En 2000 publikighis
la ghenerala projekto de la Naturparko Lalu kaj fondighis speciala
administracio de la naturparko. De tiam oni prenas la marchon
kiel gravan projekton de mediprotekto en Tibeto. La tibeta registaro
asignis ch. 93 milionojn da juanoj por mediprotektado. Nun la
areo de la marcho ne plu reduktighas.
Dank’ al la sukcesaj protektado
kaj konstruado en la pasintaj jaroj la marcho reakiris sian antauan
verdecon kaj tie denove vidighas miloj kaj dekmiloj da sovaghaj
birdoj, kiaj flavaj, grizaj kaj nigrakolaj anasoj kaj vulturoj.
|