La
Flava Rivero estas patrina rivero de Chinio. Zhengzhou,
sude de la rivero, ne nur havas abundon da historiaj objektoj, sed ankau estas
moderna chefurbo de Henan-provinco. La urbo kun
6.316 milionoj da loghantoj situas meze de Chinio. Ghi kovras areon de 7446.2
kvadrataj kilometroj, el kiuj la urbaj kvartaloj estas 1013.3. Zhengzhou estas
unu el la 7 autovojaj nodoj de la lando. Tie funkcias la plej granda klasifikejo
de Azio kaj la plej granda pasaghera fervoja stacio de Chinio. Zhengzhou estas
ankau unu el la plej grandaj grenaj bazoj de Chinio. Ghi, kiel tekstilajha, metalurgia
kaj konstru-materiala bazo de Chinio, ludas grandan rolon en la china ekonomio. Historio Se
oni diras, ke la Flava Rivero estas lulilo de la antikva china civilizacio kaj
de la china nacio, do Zhengzhou estas unu el la lokoj, kiuj plej frue vidis la
auroron de la china civilizacio. Ghi estas ankau unu el la lokoj, plej frue kaj
koncentre loghataj de la china nacio. Legendo diras, ke Huangdi, praptro de la
china nacio, naskighis en Xinzheng de Zhengzhou, tial la malnova loghejo de Huangdi
farighis loko multe vizitata de chinoj. Historiaj
dokumentoj diras, ke Shang-dinastio anstatauis Xia kaj regis sur la china teritorio
inter la 16-a jc. kaj 11-a jc. a.K. Henan estis centra tereno de Shang-dinastio,
kiu 7-foje translokis sian chefurbon kaj iafoje ankau prenis la nunan Zhengzhou
kiel sian chefurbon. Tiam Zhengzhou nomighis Ao kun bone evoluintaj bronzfanda
tekniko kaj ceramiko. La tie elterigita ceramika vazo blue glazurita estas la
plej antikva ceramikajho de Chinio. Antau 3500 jaroj
Zhengzhou estis chefurbo de Shang-dinastio, kaj post tio prenis ghin kiel chefurbon
5 regnoj: Xia, Shang, Guan, Zheng kaj Han. En la sekvantaj dinastioj Sui, Tang,
la Kvin Dinastioj kaj Dek Regnoj, Song, Jin, Yuan, Ming kaj Qing ghi funkciis
kiel chefurbo de prefektujoj. En 583 ghi ricevis la nunan nomon. Arkeologio En
1928 chinaj arkeologoj malkovris ruinon kun multe da historiaj objektoj de Yin-dinastio
en Xiaotun de Anyang, Henan-provinco. Tiam iuj opiniis, ke tio estas la plej frua
china civilizacio. Sendube, la historiaj objektoj de Xiaotun vere montras brilan
civilizacion bone evoluintan, tial fama china arkeologo Xia Nai diris, ke se tio
estus naskigho de la china civilizacio, tio similus al Laozi en legendo, kiu ekhavis
blankan barbon jam che sia naskigho. Tamen aliaj opiniis, ke antau la kulturo
de Yin-dinastio Chinio devas havi pli antikvan kaj pli primitivan historian periodon,
sed tio estis nur rezono pro manko de atesto. En
1951 instruisto de elementa lernejo Han Weizhou hazarde trovis ceramikajn pecojn,
shtonajn ilojn kaj augurajn ostojn en Erligang de Zhengzhou. Li opiniis, ke tie
estas neolitika ruino. Tion tamen neis arkeologoj post ekzameno. La grandnombraj
elterigitaj objektoj montris, ke ili havas la trajtojn de civilizacio, t.e. urbo,
skriblingvo kaj bronzajhoj. La prifosado mirigis la arkeologojn, ke preskau chie
en la urbo Zhengzhou trovighas restajhoj de Shang-dinastio. La urbo areis ch.
6.25 kvadratajn kilometrojn. Tie estis multaj ramitaj terasoj kaj vidighas ruino
de impona palaco. Krom tio, oni trovis ankau metiejojn de kuprofandado kaj ostoprilaborado
kaj bakujon de ceramikajhoj. La elterigitaj bronzajhoj kaj ceramikajhoj kun belaj
strioj montras artajn trajtojn de Shang-dinastio. Fakuloj diris, ke Erligang-kulturo
apartenas al la civilizacio de Shang-dinastio. En
la 70-aj jaroj de la 20-a jc. alia arkeologia eltrovo faris sensacion en Chinio:
La kulturo de Cishan kaj Peiligang antau 5.7 mil - 6 mil jaroj estis trovita.
Ghi apartenas al neolitika kulturo. Arkeologoj diris, ke antau 10 mil jaroj pro
varmigho de la klimato kaj degelo de glaciriveroj la homoj forlasis montojn kaj
sin direktis al ebenajhoj kaj valoj. Tiam la homoj eksciis terkulturon kaj brutobredadon
kaj eniris el barbareco en civilizacion. La eltrovo de Peiligang-kulturo pruvis,
ke la civilizacia historio de Zhengzhou havas 8 mil jarojn. La
grandnombraj arkeologiaj eltrovoj montris, ke la ekonomia aktivado en la periodo
de Peiligang-kulturo estis chefe terkulturado. Oni elterigis shtonajn hakilojn,
shovelilojn, tranchilojn kaj falchilojn. Tiuj akraj shtonajhoj montris, ke tiam
agrikulturo jam atingis certan nivelon en sia disvolvigho. Oni trovis ankau grenajn
prilaborilojn, kiaj shtonaj muelilo kaj bastono. El tio oni scias, ke tiam oni
kulturis chefe milion. Krom tio oni elterigis ankau shtonajn kuglojn, jujubkernojn,
juglandojn kaj skeletojn de porkoj kaj kaproj. De tio oni scias, ke la loghantoj
tiam jam komencis chasi bestojn, kolekti vegetajhojn kaj bredi brutojn. La ruinoj
de restadejoj kaj ceramikaj bakujoj montras, ke tiam aperis vilagho kaj oni komencis
fiksloghi en duonsubteraj domoj, aranghitaj cirkle kun placo en la mezo. Tio estas
ordinara formo de vilaghoj en la matriarka klano socio. Agrikulturo Dank'
al facila irigaciado per akvo el la Flava Rivero aperis en Zhengzhou la primitiva
agrikulturo de Chinio. Ech hodiau agrikulturo okupas gravan lokon en la tiea ekonomio,
tamen ghi modernighis post kelkmiljara evoluo. En Zhengzhou estas 292 mil hektaroj
da agroj, kie kreskas chefe tritiko, maizo, rizo, arakido, kotonujoj k.a. En 2000
ghia grena produktokvanto atingis 1.587 milionojn da tunoj. Sciencoj
kaj tekniko en la antikveco Astronomio
strikte rilatas kun primitiva agrikulturo. En Gaocheng-distrikto de Dengfeng-gubernio
estas observatorio, ghis nun konata kiel plej frue konstruita en Chinio. Gaocheng
estis malnova sidejo de fama china urbo Yangcheng. En historiaj dokumentoj legighas
la noto "Yu vivis en Yangcheng" kaj "Xia-dinastio prenis Yangcheng kiel sian chefurbon".
Ghi estis loko, kie la unua china dinastio fondis sian kortegon. En multaj dinastioj
astronomoj tie faris astronomian observadon kaj unu el ilia tasko estis determini
la 24 sunperiodojn, strikte rilatajn kun agrikulturo kaj precipe la precizan tempon
de la somera kaj vintra solsticoj. Kublajo-Hhano, la unua imperiestro de Yuan-dinastio,
dekretis reformi kalendaron kaj ordonis Guo Shoujing gvidi tion. Guo venigis multe
da intelektuloj por fari astronomian mezuradon kaj kalendaran esploron, siatempe
la plej grandskalajn en la historio de la tuta mondo. Guo akiris rimarkindajn
sukcesojn. La de li gvidata esplor-grupo faris aron da novaj astronomiaj instrumentoj,
grandskalan astronomian observadon kaj fondis 27 observajn staciojn en la nunaj
Korea Duoninsulo, Siberio, Yunnan kaj Suda China Maro. Ilia laboro atingis avangardan
nivelon de la mondo. Guo faris tie astronomian observadon kaj konkludis, ke chiu
tropika jaro havas 365 tagojn, 5 horojn, 49 minutojn kaj 20 sekundojn, kaj la
ekarto kun la moderna Gregoria kalendaro estis nur 26 sekundoj. La de li farita
kalendaro naskighis pli frue ol la nuna je 300 jaroj. Kvankam
la 27 observaj stacioj plejparte malaperis, tamen tiu en Gaocheng bone konservighis
kaj ghi bone atestas la sciencan nivelon de la antikva Chinio. Komerco Hodiau
en Zhengzhou ankorau vidighas la antikvaj moroj de Shang-dinastio. Ghi estas grava
komerca urbo en la meza kaj malsupra basenoj de la Flava Rivero. Shang estis antikva
tribo vivanta che la nuna Shangqiu, Henan-provinco. Legendo diras, ke iliaj prapratroj
havis grandan meriton pro sia helpo al Yu en la batalo kontrau inundo kaj fiksloghighis
tie lau ordono de Yu. La bredado kaj pashtado che Shang-tribo estis tre viglaj.
La tribanoj ofte vendis brutojn en diversaj lokoj. Poste ili renversis Xia-dinastion
kaj fondis Shang-dinastion, kaj tial Shang farighis ankau nomo de la dinastio.
En Shang la produkta nivelo multe superis tiun de Xia kaj formighis memstara socia
tavolo, okupighantaj speciale pri intershangho de varoj. Nun
tie funkcias moderna komerca reto. La Zhengzhou-a intershanghejo de agrikulturaj
produktajhoj estas la unua intershanghejo sankciita de la Shtata Konsilantaro,
kiun oni nomas la unua bazaro de Chinio. La grena prezo en Zhengzhou ludas gvidan
rolon en grena komercado de Chinio.
Turismo
En
Zhengzhou estas 137 protektataj historiaj lokoj de la shtata kaj provinca nivelo.
Ghi estas turisma urbo fama tra la tuta Chinio. En 2000 ghia totala turisma enspezo
estis 6.6 miliardoj da juanoj kaj tien vojaghis 155 mil alilandaj turistoj. Historiaj
lokoj kaj pitoreskejoj Tombejo de Han-dinastio
en Dahuting
La tombejo en Dahuting estas unu el la
plej grandaj tombejoj de Han-dinastio nun konataj en Chinio. Sur
la tombaj muroj vidighas abundo da shtonaj gravurajhoj kaj buntaj
freskoj, kiuj montras luksan vivon de la tiamaj aristokratoj.
Ili estas valoraj historiaj materialoj por studi la politikon,
ekonomion kaj kulturon de la Orienta Han-dinastio.
Ruino de antikva chefurbo
de Shang
En kaj ekster la urbomuroj oni malkovris
kelojn, fosajhojn, putojn kaj tombojn en la antaua periodo de
Shang-dinastio kaj porcelanan vinujon, nomatan la unua el la chinaj
porcelanajhoj, bronzajhojn kun delikataj strioj kaj skribajhojn
sur ostajhoj kaj ceramikajhoj de tiu dinastio. Oni eltrovis ankau
ruinojn de vilaghoj kaj metiejoj. Tio montris, ke ghi estis unu
el la gravaj urboj de Chinio antau 3500 jaroj.
Historiaj ruinoj de Peiligang kaj
Dahe-vilagho La unua ruino kun areo de 20 mil
kvadrataj metroj estas neolitika. La lasta kun areo
de 0.9 miliono da kvadrataj metroj kaj dika je 12 metroj apartenas al Yangshao-kulturo
de neolitiko. Nun ghi jam farighis historia muzeo. Songshan-monto Songshan
estas unu el la kvin famaj montoj de Chinio. Ghi altas 1512 metrojn super la marnivelo
kaj serpentumas 70 km. Tie staras 72 charmaj montpintoj. Vidindejo
che la Flava Rivero La vidindejo estis konstruita
antau kelkaj jaroj. Tie la rivero estas largha kaj montoj verdaj kaj oni povas
ghui belajn pejzaghojn en la meza kaj malsupra basenoj de la Flava Rivero kaj
ankau la miniaturon de historiaj objektoj che la Flava Rivero kaj stelearon. Klasika
lernejo de Songshan La lernejo estis konstruita
en la 5-a jc. Ghi estas unu el la kvar famaj chinaj klasikaj lernejoj. Grandaj
konfuceanismaj intelektuloj Cheng Hao, Cheng Yi, Sima Guang kaj Fan Zhongyan siatempe
faris tie lekcion. En la korto prosperas cipreso plantita antau 3000 jaroj. Shaolin-templo La
templo konstruighis en la 5-a jc. Ghi estas lulilo de Chanzong-sekto de budhismo
kaj ushu-luktarto Shaolin. Oni nomas ghin la unua templo de Chinio. En la historio
ghi plurfoje prosperis kaj malprosperis. Che ghia apogeo aktivadis pli ol mil
bonzoj. Shaolin-skolo iam havis cent seriojn por ushu-ekzercado. En la 20-a jc.
pro furoro de la samtitola filmo la templo famighis tra la tuta mondo. Malnova
loghejo de Du Fu En la malnova loghejo de Dufu,
granda poeto de Tang-dinastio, sub la monto Bijia konservighas multe da kaligrafajhoj
kaj poemoj faritaj de li.
Templo
de la Meza Monto en Songshan
La nomita templo estas unu
el la plej antikvaj taoismaj temploj en Chinio. Tie feudismaj imperiestroj kultis
la Dion de la Meza Monto. Imperiestra mauzoleo
de la Norda Song-dinastio Tie eterne dormas
7 imperiestroj de la Norda Song-dinastio kaj iliaj edzinoj, kronprincoj, princinoj
kaj aliaj korteganoj. Tie staras 941 delikataj shtonaj homfiguroj. Rilata
materialo: Famaj ushu-istoj en la
usu-festivalo de Shaolin |