Fuzhou -- 2200-jara urbo

de SU MIN kaj LU JIANG         

    Fuzhou estas chefurbo de Fujian-provinco che sudorienta marbordo de Chinio. Oriente de ghi estas Taiwan-markolo. Minjiang-rivero fluas tra la urbo kaj eniras la Orientan Chinan Maron.

    Fama pro siaj historiaj objektoj, Fuzhou estas turisma loko. Tie naskighis kaj eterne ripozas nacia heroo Lin Zexu (1785-1850, politikisto en Qing-dinastio, kiu konfiskis kaj forbruligis opion de okcidentaj komercistachoj. Poste okazis la Opia Milito). Tamburo-monto havas multajn vidindajhojn, kiaj grandioza antikva templo, Lingyuan-kaverno, surskriboj de antikvaj intelektuloj. La Okcidenta Lago de Fuzhou charmas kiel la fama Okcidenta Lago en Hangzhou. En maro che Fuzhou staras efloreska granito simila al giganta Budho. Tie kushas ankau termika fonto. Famaj estas ghiaj tradiciaj metiartajhoj, kiaj lak-metiartajhoj kaj skulptajhoj el shtono de Shoushan-monto. Min-pladoj kun la Fuzhou-aj kiel reprezentanto estas unu el la 8 famaj specoj de chinaj pladoj.

    Min-pladoj estas nomataj ankau tiuj de Fujian, char antau pli ol 2 000 jaroj, la lokanoj estis nomataj Minyue. Do la lokon oni nomas Min au Minyue. Tiam Fujian estis virga kaj sovagha kompare kun la meza kaj malsupra basenoj de la Flava Rivero, tamen la nordo de Fujian estis pli frue ekspluatita. Antau 3 000 jaroj, Fujian eniris la epokon de la bronzo same kiel la centra regiono de Chinio. En la periodo Militantaj Regnoj (475 a.K.- 221 a.K.), la kulturo de la centra regiono kaj la regnoj Wu kaj Yue (nunaj Jiangsu- kaj Zhejiang-provincoj) enkondukighis en Minyue. En 202 a.K. la unua imperiestro de Han-dinastio nomumis Wuzhu regnestro de Minyue kaj fondis ghian chefurbon en Ye (nuna Yeshan-monto en Fuzhou). Tio markis naskighon de la urbo Fuzhou antau 2 200 jaroj.

    La urbo Ye konstruighis che la monto. Ghi estis kvadrata kaj malgranda kun pordoj en la oriento, okcidento kaj sudo. En la urbo loghis chefe regha familio, oficistoj kaj soldatoj. Ghi famighis pro sia fand-entrepreno. Chirkau la 4-a kaj 5-a jarcentoj, okazis militoj en la centra Chinio, tamen en Minyue regis paco. Multaj homoj transloghighis tien por terkulturado, tio intimigis la kulturon de Minyue al tiu de aliaj lokoj. Rapide evoluis la socio kaj ekonomio, kaj pligrandighis la urbaj kvartaloj. En la 8-a jarcento oni ekuzis la nomon Fuzhou anstatau Ye, kiu ampleksis ankau chirkauajn tri belajn montojn. Tiel Fuzhou ekhavis la trajton "urbo en la montoj, montoj en la urbo". Meze de la 11-a jarcento, por batali kontrau trosekeco kaj inundo, Fuzhou-anoj multe plantis banjanojn. Post 20 jaroj tie chie verdighis kaj Fuzhou ricevis la nomon "urbo de banjanoj". Chiufoje, post pligrandigo de la urbo, oni konstruis novan chirkaufosajhon. Post la dinastioj Tang (618-907) kaj Song (960-1279), tiuj fosajhoj kaj Minjiang-rivero interligighis, kaj Fuzhou ektrovis sin en la sino de kanaloj kaj riveroj. En la 13-a jc. pro prosperigho de mara transportado kaj komercado, la urbo etendighis suden. En 1302 oni konstruis la unuan ponton super Minjiang-rivero. La shtona ponto kun bele gravuritaj balustradoj longas 570 metrojn. Itala vojaghisto Marko Polo en sia noto priskribis la belecon kaj richecon de Fuzhou: "Fluas tra la urbo rivero, ambauborde de ghi staras belaj domoj. Multaj shipoj portas varojn, chefe sukeron. Chi tie estas multaj belaj ghardenoj. Bonodoras fruktarboj."

    Dank' al la geografia situo Fuzhou prosperighis kaj farighis grava haveno de transmara negoco post la 13-a jc. China teo eksportighis chefe tra Fuzhou. De tiam multaj Fuzhou-anoj transloghighis al Taiwan, sudorienta Azio, Europo kaj Ameriko. Post la Opia Milito en 1840-1842, Fuzhou farighis unu el la kvin malfermitaj komercaj havenurboj. La urbaj kvartaloj rapide dilatighis lau Minjiang-rivero. Che la suda bordo estas kvartalo de konsulejoj de 10 okcidentaj landoj. En 1866, starighis en Mawei, ekstera haveno de Fuzhou, Administra Buroo de Shiptransportado. Ghi estis unu el la gravaj lokoj de frua teknika intershangho de Chinio kaj la Okcidento.

    En la historio Fuzhou 5-foje pligrandighis, malgrau tio en 1949, kiam fondighis la nova Chinio, la urbo havis areon de nur pli ol 10 kvadrataj kilometroj. Nun ghi areas pli ol mil kvadratajn kilometrojn (la urbaj kvartaloj kovras 100 kvadratajn kilometrojn), kie vivas pli ol miliono da loghantoj.

    Komence de la 80-aj jaroj, en Fuzhou ne estis altaj domoj. Multaj loghis en lignaj dometoj. En frosta Printempa Festo (la china novjara tago), oni gluis paperon sur la lignaj muroj kun multaj fendoj por teni la temperaturon. Tial oni shercis -- "Fuzhou, papera urbo". En 1984, Fuzhou farighis unu el la unuaj malfermitaj urboj chemaraj en Chinio. Dank' al la ekspluatado kaj konstruado ghia fizionomio multe shanghighis.

    Pri eksterlanda investo Fuzhou havas avantaghon -- eksterlande loghas 2.5 milionoj da Fuzhou-anoj, inter kiuj ne mankas richaj komercistoj. Pro nostalgio ili multe investis tieajn entreprenojn. Nun tie chiujare okazas Internacia Monato por inviti investantojn al kelkaj gravaj projektoj, kiaj reformado de malnovaj urbaj kvartaloj kaj entreprenoj, konstruo de bazaj instalajhoj. Centoj da oldaj loghkvartaloj estis renovigitaj, konstruighis loghdomoj por kelkcent miloj da homoj kaj dekkelkaj shoseoj, starighis ch. cent domegoj, super Minjiang-rivero aperis kvar pontoj. La urbaj trafiko kaj telekomunikado multe plibonighas.

    Mawei nun estas unu el la distriktoj de Fuzhou. En 1884 tie okazis mara milito inter Chinio kaj Francio. Antau dekkelkaj jaroj, tie estis dezertaj plagho kaj marcho. En 1985, Mawei farighis ekspluata distrikto de ekonomio kaj tekniko. Nun Mawei-haveno ligighas kun la tuta mondo. Ghi estas ne nur shtatnivela ekspluata distrikto, sed ankau investejo de komercistoj el Taiwan, alt-teknika ghardeno kaj senimpostejo. La ekonomia evoluo de Fuzhou multe dependas de Mawei. En Fuzhou la similaj ekspluataj distriktoj estas dekkelkaj, al kiuj investis komercistoj el pli ol 50 landoj kaj regionoj. Lau kontrakto ili devas investi sume 13.1 miliardojn da usonaj dolaroj. Nun 2500 entreprenoj jam ekfunkciis. Formighas la ekonomia zono che enmarigho de Minjiang-rivero, kaj Fuzhou envicighis en la rapide evoluantaj lokoj de eksterakomerca ekonomio.

    En modernigo de la urbo, la loka registaro dedichas grandan atenton al la urba konstruo en la tuto, distrikta administrado, protektado de antikvaj stratoj, ghardenoj kaj loghdomoj. Oni jam konstruis dekojn da parkoj. En la estonteco Fuzhou estos ghardeneska, havena kaj komerca urbo.

 

 

(C) China Internet Information Center   (China Interreta Informa Centro)
E-mail:
webmaster@china.org.cn   Tel: 86-10-68996214/15/16