Por efike protekti la ekologian medion, diversnivelaj registaroj de nordokcidento de Chinio decidis malpermesi pashtadon en iuj lokoj, kion oni nomas la dua revolucio post foksloghigho de nomadoj sur la stepo.

Sola pasht-malpermeso ne sufichas

La sukcesa malpermeso de pashtado montras, ke montoblokado, malpermeso de pashtado kaj brutobredado en staloj estas perspektivaj kaj profitodonaj, sed antau chio la registaro devas prizorgi la vivon de la loghantoj kaj helpi ilin solvi la malfacilojn.

Komence de disvastigo de bredado de malgrandvostaj Han-shafoj, la registaro de Wuqi-gubernio alvokis, ke la kadroj de la gubernio kontraktu kun malricha kamparana familio pri shafobredado, t.e. chiu kadro achetu du shafojn kaj donu ilin al malricha kamparana familio, por ke tiu ilin bredu. La profito apartenas chefe al la bredanto, kiu chiujare donu al la achetinto unu shafidon. Chiu malgrandvosta Han-shafo naskas 4-6 shafidojn en unu jaro, tiamaniere la kamparanoj senriske ricevas profiton. La metodo rapide disvastighis. Por posedigi al la kamparanoj teknikon de bredado fondighis gubernia, distrikta kaj vilagha servosistemoj pri shafobredado. La gubernia registaro fondis bredejon de reproduktantaj shafoj, proponas konservi verdajn tigojn, rekomendas bonrasajn shafojn kaj instruas al la bredantoj metodojn por preventi kaj kuraci bestajn malsanojn. Krom tio la gubernia registaro establis shafajh-prilaborejon kaj grandan fridejon, kiuj rolas kiel ponto inter la shafobredantoj kaj merkato.

Dank’ al tio la pashtistoj kaj kamparanoj ricevis profiton kaj, anstatau oponi kontrau la pasht-malpermeso, varme aprobis ghin. Kamparano de Wuqi-gubernio achetis unu malgrandvostan Han-shafon kaj dum 4 jaroj vendis 23 tiajn shafojn kontrau 20 mil juanoj. Li diris: “La reproduktanta shafo estas la distrikta kaj la stalon konstruis kadroj, sed la profiton mi ricevis. Nia registaro tiel konsideras niajn interesojn. Chu estas dece ne auskulti la registaron?”

Multe da malfaciloj estas solvendaj

Dank’ al la pasht-malpermeso en iuj lokoj de la nordokcidento aperis ghojinda situacio en la tiea ekologia medio kaj brutobredado, sed la pasht-malpermeso komplete shanghos la ekologian medion nur kiam ghi efektivighos en la tuta areo de la nordokcidento, tio tamen frontas grandajn malfacilojn.

Ni prenu Qinghai-provincon kiel ekzemplon. Tie la registaro faris decidon malpermesi pashtadon komence de 2002 en la rezervejoj de naturaj arbaroj, konstruejoj de ventoshirmaj arbaroj kaj regionoj, kie oni realigas kontrausablan projekton, cedas terkulturadon al arboplantado kaj herbokulturado, kaj kie serioze dezertighis la kampoj kaj regresas la ekologia medio. Tamen pashtado estas kutimo formita en multaj generacioj, tial escepte de la severe malpermesitaj lokoj chie ankorau vidighas bovoj kaj shafoj herbomanghantaj.

La plej grava kauzo kushas en tio, ke oni ne trovis bonan metodon por liberigi la loghantojn el malricheco post la pasht-malpermeso, kaj tial garantii la interesojn de la kamparanoj kaj pashtistoj en la pasht-malpermesaj lokoj farighis grava problemo. Por grandskale malpermesi la pashtadon kaj garantii la enspezon de la loghantoj estas necesaj financa kredito, scienc-teknika disvastigo, prevento de epidemioj, merkata ekspluato k.a., kiuj nun estas postighintaj en multaj lokoj de la nordokcidento.

Por malpermesi la pashtadon oni antau chio devas konstrui stalojn por brutoj, ahceti bonrasajn reproduktantajn shafojn kaj havi financan krediton, sed en nordokcidento de Chinio la malgrandsuma kredito okupas nur malgrandan parton, kio ne povas kontentigi la bezonon de la kamparanoj.

Krom tio, la shafoj antaue libere pashtataj povus esti atakataj de grandarea epidemio post enstaligho. Sperta veterinaro diris: “En la staloj pro monotona speco de furagho kaj malvasta loko la shafoj estas tre facile atakataj de disenterio kaj aliaj seriozaj malsanoj, tial post enstaligho oni devas fari kontrauepidemian injekton al chiuj shafoj, sed chi tie mankas veterinaroj kaj iuj kamparanoj rifuzas injektadon pro alta prezo.”

Shtata helpo estas urghe bezonata

Por shanghi la tradician pashtadon necesas shtata helpo, char la lokoj malpermesantaj pashtadon plejparte estas malrichaj kun malbonaj naturaj kondichoj kaj la financa kapablo de lokaj registaroj estas malgranda.

Por plibonigi la ekologian staton en la baseno de Heihe-rivero, Qinghai-provinco, la shtato elspezis 2.36 miliardojn da juanoj, el kiuj 104 milionoj estas uzataj por konstruado kaj protektado de la ekologia medio. Nun kvankam la ekologia bonordigo jam ricevis ian efikon en tiu loko, tamen che la fonto de la rivero superfluas pli ol 200 mil brutoj kaj loghas 3 mil homoj. Sen pashtmalpermeso la efiko de ekologia bonordigo estas malfacile akirebla.

Gansu-provinco situas en la loko, limtushanta la Qinghai-Tibetan Altebenajhon, Leusan Altebenajhon kaj Mongolan Altebenajhon, kaj nur en iuj lokoj de ghiaj 7 gubernioj praktikighis la pasht-malpermeso. Pro speciala geografia situo la tiea stepo estas tipa. En Chinio sternighas 18 specoj da stepoj, sed sole en Gansu estas 15 specoj. Nun en Gansu 90% de la stepoj regresas. Sen shtata helpo la pasht-malpermeso en Gansu estas tre malfacila.

Oficisto de Ningxia opinias, ke por plibonigi la ekologian medion iasence la pasht-malpermeso estas pli tauga ol cedo de terkulturado al arboplantado, kiu okazas nur en malpli ol miliono da hektaroj da kampoj, sed la malpermeso de pashtado utilas al haltigo de la regreso de centoj da milionoj da hektaroj da kampoj, kaj nun la shtato devas kiel eble plej rapide ellabori planon por la pasht-malpermeso, samkiel pri cedo de terkulturado al arboplantado.