POR VIA SANO

Kiel maljunuloj tenu junecon de sia cerbo?

Kadukiøo en psikologio akcelas kadukiøon de fiziologio, kaj manko de cerboæeloj kaýzas malpliiøon de spriteco kaj malvigliøon de memoro

de YANG WEN

SCIENCISTOJ ekzamenis 1 583 homojn 25-92-jarajn pri iliaj komprenpovo kaj memoro kaj trovis, ke kvarono de la ekzamenitaj maljunuloj pli-ol-80-jaraj havas kapablojn en komprenado kaj memoro egalajn al tiuj de junuloj, kaj kelkaj eæ superas junulojn. Scienca esplorado montris, ke øenerale cerboæeloj de maljunuloj kuntiriøas, sed ne mortas grandkvante, tial ne æiuj maljunuloj perdas spritecon de cerbo kaj lertecon en agado. Kial do tiel granda diferenco troviøas inter maljunuloj?

Oni trovis, ke perdiøo de vivcelo kaj malbona vivkutimo estas æefa kaýzo de malspriteco kaj mallerteco de maljunuloj. Iuj maljunuloj opinias, ke pro maljuniøo ili devas multe ripozi anstataý konstantaj cerbumado kaj sportado. Tia psikologia inerteco kaýzas fiziologian kadukiøon, cerboæelan kadukiøon kaj malpliiøon de spriteco kaj malvigliøon de memoro.

Kiel maljunuloj povas esti sanaj kaj viglaj spirite kaj psikologie? La tradicia æina medicino kaj moderna medicino proponas, ke ili

1. Kutimiøu al legado kaj pripensado, æar interesaj nova¼oj kaj artikoloj povas bone eksciti la cerbon kaj utilas al la inteligento.

2. Rigardu filmon aý televidan filmon rezonigan kaj pripensigan kun malsimplaj intrigoj por bone ekzerci la cerbon.

3. Havigu al si hobion en multaj kampoj kaj ankaý junulan temperamenton. Kaj ili povas fari ian infanan ludon, ekz. fari rebuson kaj puzlon kaj ludi lignokubetojn kun infanoj, ludi muzikilon, pentri, skribi, ludi kartojn aý þakon.

4. Ofte partoprenu aktivadojn. Tio donas al maljunuloj pli multe da þancoj amikiøi kun aliaj kaj vigligi sin. Fakuloj diris, ke ofta kontakto kun homoj saøaj kaj spritaj estas utila al la cerbaj nervoj.

5. Faru konvenan sporton. La pezo de cerbo konsistigas nur 2% de tiu de la korpo, sed øi bezonas 20% de la oksigeno bezonata de la tuta korpo kaj eæ 32% dum cerbumado. Konvena sportado estas utila al koro kaj pulmoj, prokrasto de sklerozo de cerbaj angioj kaj vigligo de pensado.

Krome, regula vivo, sufiæa dormo, konvena dieto, bona animstato, optimismo, harmoniaj familiaj rilatoj, øojo kaj sindeteno de cigaredo kaj alkohola¼oĦ­ æio tio estas utila al prokrasto de cerba inerteco.