TEMO PROPONITA DE LEGANTOJ

Administraj distriktoj de Æinio

Mi petas "El Popola Æinio" trakti la temon pri la administra kaj geografia disdivido de Æinio.

Zdenek Hrsel (Æe¶io)

ÆINIO praktikas sistemon de tri-nivela administrado de provinco, samnivelaj aýtonoma regiono kaj municipo; aýtonoma subprovinco (subregiono), aýtonoma gubernio, gubernio kaj urbo; kaj subdistrikto, nacia subdistrikto kaj urbeto. Kaj aýtonomaj regionoj, subregionoj kaj gubernioj estas lokoj, kie nacimalplimultoj mem administras siajn aferojn.

La æina konstitucio diras, ke se necese, la þtato povas starigi specialan administran distrikton rekte sub la centra registaro.

Øis la 20-a de decembro 1999, Æinio havas 23 provincojn, 5 aýtonomajn regionojn, 4 municipojn kaj 2 specialajn administrajn distriktojn.

municipo, provinco aý
aýtonoma regiono

æefurbo

areo (mil km²)

nombro de
loøantoj (mil)
øis la fino
de 1996

Pekino 16.8 12590
Tianjin 11.3 9480
Hebei-provinco Shijiazhuang 190 64840
Shanxi-provinco Taiyuan 156 31090
Aýtonoma Regiono de Interna Mongolio Hohhot 1183 23070
Liaoning-provinco Shenyang 145.7 41160
Jilin-provinco Changchun 187 26100
Heilongjiang-provinco Harbin 469 37280
Þanghajo 6.2 14190
Jiangsu-provinco Nankino 102.6 71100
Zhejiang-provinco Hangzhou 101.8 43430
Anhui-provinco Hefei 139 60700
Fujian-provinco Fuzhou 120 32610
Jiangxi-provinco Nanchang 166.6 41050
Shandong-provinco Jinan 153 87380
Henan-provinco Zhengzhou 167 91720
Hubei-provinco Wuhan 187.4 58250
Hunan-provinco Changsha 210 64280
Guangdong-provinco Kantono 186 69610
Guangxi-a Øýang-nacia Aýtonoma Regiono Nanning 236.3 45890
Hainan-provinco Haikou 34 7340
Chongqing 82 30020
Sichuan-provinco Chengdu 488 84280
Guizhou-provinco Guiyang 170 35550
Yunnan-provinco Kunming 394 40420
Tibeta Aýtonoma Regiono Lhasa 1220 2440
Shaanxi-provinco Xi'an 205 35430
Gansu-provinco Lanzhou 450 24670
Qinghai-provinco Xining 720 4880
Ningxia-a Huj-nacia Aýtonoma Regiono Yinchuan 66.4 5210
Xinjiang-a Ujgura Aýtonoma Regiono Urumqi 1600 16890
Speciala Administra Distrikto de Hongkong 1.095 6310
Speciala Administra Distrikto de Makao 0.0235 430
Taiwan-provinco 36 21300

Æinio kun vasta teritorio longas 5 500 km de la suda fino øis la norda, kaj larøas 5 200 km de la orienta øis la okcidenta. Kutime oni nomas la regionon norde de Yangzi-rivero norda parto de Æinio kaj tiun sude de la rivero ¡ª suda parto de Æinio, tamen en geografio oni uzas la riveron Huaihe norde de Yangzi kiel dislimon. La klimato de suda Æinio tute diferencas de tiu de la norda. Pro diferencoj de klimato kaj geografia situo la norda kaj suda partoj de Æinio havas malsamajn morojn kaj tradiciojn.

La topografio de Æinio malleviøas kiel þtuparo iom post iom de la okcidento al la oriento. Oni nomas la æemarajn provincojn kaj municipon orienta parto de Æinio, kiu estas pli evoluinta ol la centra kaj okcidenta partoj de Æinio. La æina registaro jam faris planon por disvolvi ilin.

Æinio havas multajn provincojn, municipojn kaj aýtonomajn regionojn, ege diferencajn inter si en ekonomio, kulturo kaj geografio. Laý iliaj ekonomia kaj kultura proksimeco kaj geografia situo oni dividas ilin en 7 regionojn: nordorienta Æinio, norda Æinio, orienta Æinio, centra Æinio, suda Æinio, sudokcidenta Æinio kaj nordokcidenta Æinio.

Aýtonomaj regionoj de Æinio

Alia sugesto rilatas al aýtonomaj gubernioj. Æu validas raporti pri ili? Kian aýtonomecon ili havas?

Luiz Mario Santos da Silva (Brazilo)

ÆINIO estas unueca lando kun 56 nacioj. La specimena enketo farita en Æinio al 1% de la loøantaro en 1995 montras, ke la nombro de la han-oj atingis 1 099.32 milionojn, konsistigantajn 91.02% de la loøantaro de Æinio, kaj tiu de la 55 nacimalplimultoj 108.46 milionojn, konsistigantajn 8.98%.

Egaleco, unuiøo kaj kuna prosperiøo de la 56 nacioj estas baza principo de la æina registaro por trakti la rilatojn inter la nacioj. Laý tiu principo nacimalplimultoj praktikas aýtonomecon en sia regiono, nome sub la gvidado de la centra registaro ili starigas sian aýtonoman registaron. Ili havas aýtonomecon kaj administras siajn proprajn aferojn. Nun krom la 5 aýtonomaj regionoj, nome la Aýtonoma Regiono de Interna Mongolio (starigita la 1-an de majo 1947), la Ningxia-a Huj-nacia Aýtonoma Regiono (starigita la 25-an de oktobro 1958), la Xinjiang-a Ujgura Aýtonoma Regiono (starigita la 1-an de oktobro 1955), la Guangxi-a Øýang-nacia Aýtonoma Regiono (starigita la 5-an de marto 1958) kaj la Tibeta Aýtonoma Regiono (starigita la 9-an de septembro 1965), troviøas ankaý 30 aýtonomaj subprovincoj kaj 120 aýtonomaj gubernioj. En iuj malgrandaj nacimalplimultaj regionoj la þtato starigas nacimalplimultajn subguberniojn, ke la tieaj nacimalplimultoj povu øui aýtonomecon same kiel alilokaj nacimalplimultoj. La loka popola registaro kaj loka popola kongreso estas aýtonoma organo de aýtonomaj regiono, subprovinco kaj gubernio. Prezidantoj de la konstanta komitato de loka popola kongreso kaj tiuj de loka registaro estas elektitaj inter lokaj nacimalplimultaj civitanoj.

Aýtonoma gubernio supre menciita de la leganto estas administra distrikto samnivela kun ordinara gubernio, ekz. la Changbai-a Kore-nacia Aýtonoma Gubernio de Jilin-provinco.

Krom la rajtoj samaj kiel tiuj de samnivela registaro, aýtonoma distrikto havas ankaý rajton fari leøon laý siaj propraj naciaj politiko, ekonomio kaj kulturo kaj mem administras aferojn edukan, sciencan, kulturan kaj higienan. Por kulturi nacimalplimultajn kadrojn kaj diversajn fakulojn la þtato donas al nacimalplimultoj multajn avantaøojn, ekz. studi en altlernejoj kaj nacimalplimultaj institutoj. La centra registaro ankaý finance subtenas tiujn lokojn por disvolvi iliajn ekonomion, kulturon kaj aliajn aferojn.