Vortareto por lernantoj (V) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2007-06-15 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
En tiu ĉi vortareto mi enmetis la pli ol 700 radikojn de la unuaj 5 grupoj de vortoj de la "Baza Radikaro Oficiala (B.R.O.). Al ili mi aldonas kelkajn el la ceteraj grupoj. Por faciligi la komprenon de la klarigoj, mi klopodas uzi simplan lingvaĵon kaj donas ekzemplojn pri la uzado de la vortoj, ilustras per bildoj, kiam eble. Por faciligi memoradon de la plej ofte uzataj vortoj, mi aldonas al ili ankaŭ versaĵojn simplajn.
La ciferoj 1, 2, 3, 4, 5 ktp antaŭ la artikoloj montras al kiuj grupoj tiuj vortoj apartenas.
-- Laŭlum
4 vagono Surrela veturilo.
3 valori 1 Esti taksata laŭ la utileco aŭ dezirindo: Pli ~as io ol nenio. 2 Esti rigardata kiel inda je io: La profito ~as la penon. 3 Esti rigardata kiel ŝatinda: Pli ~as tuj ovo, ol poste bovo. 4 Esti taksata je ia prezo: Tiu ŝtofo ~as pli ol du dolarojn por metro. 5 Validi: La pasporto ~as nur por 5 jaroj.
5 vaporo 1 Humida aermiksaĵo el malsekaĵo pro varmiĝo. 2 Gasa formo de normale likva aŭ solida substanco.
5 vasta 1 Tia, ke ĝi kovras grandan spacon, ke ĝi havas grandajn dimensiojn en ĉiu direkto: ~a ĝardeno, arbaro. 2 Tia, ke ĝi ne strikte kovras la korpon: ~a vesto. 3 Tia, ke ĝi havas grandan amplekson: ~a programo, kulturo, klereco, senco de vorto.
4 veki 1 Interrompi ies dormon. 2 Ĉesigi la kvieton de io, kion oni vigligas. 3 Naski, estigi: ~i la deziron legi.
2 veni 1 Moviĝi al la parolanto. 2 Moviĝi ĝis alia loko. 3 Atingi celitan lokon aŭ rezulton. 4 Esti la rezulto de: De tro da pano ~as malsano. 5 Okazi siatempe: Bona ideo ~as post la pereo...
4 vendi 1 Doni ion kontraŭ pago. 2 Oferi kontraŭ mono aŭ alispeca profito tion, kio havas moralan valoron: Ili ne volas ~i sian konsciencon.
5 vendredo La kvina tago de la semajno.
3 vento 1 Daŭra aerfluo. 2 Tiu fenomeno en la ordinara vivo. 3 Tiu aerfluo, rigardata kiel simbolo de io vana, vanta.
3 vero Tio, kio estas konforma al la faktoj, al la realaĵo.
4 verda 1 Samkolora kiel juna herbo aŭ folioj. 2 Kovrita de herbo aŭ folioj. 3 Ankoraŭ juna, ne sekiĝinta. 4 Ne matura.
3 vespero 1 La lasta parto de la tago, kun la suno subiranta. 2 Kunveno en tiu tempo.
3 vesti 1 Kovri per jako, pantalono, ĉemizo ks. la korpon. 2 Elfari ~ojn por iu: La tajloro tre ŝike ~as. 3 Kovri: Tiu ĉi robo ~as vin belege.
4 vetero Stato de la atmosfero en difinita punkto kaj por mallonga tempo.
2 veturi Esti portata de loko al loko per transportilo.
2 vidi 1 Esti kapabla percepti per la okuloj: Aliaj gvidas, kaj mem ne ~as. 2 Percepti per la okuloj: Li ~as sin en la spegulo. 3 Distingi per la okuloj, rimarki, observi: Li ~as nur ĝis la pinto de sia nazo. 4 Renkonti, viziti, akcepti: Dina eliris, por ~i la filinojn de la lando. 5 Koni, ~ante iun; sperti, ~ante ion: Li vidis kvin reĝadojn. 6 Percepti per la spiritaj okuloj, kompreni, konstati: Kiu vivos, tiu ~os.
4 vilaĝo Malvasta aro da domoj, kortoj ks, kies loĝantoj vivas precipe el la terkulturado.
5 vino 1 Trinkaĵo preparita per vaporumado de vinbera suko fermentinta. 2 Trinkaĵo farita el fermentinta suko de aliaj fruktoj aŭ grenoj.
4 vintro La kvara sezono de la jaro, malvarmega en la nordo.
2 viro 1 Homo samseksa kiel la patro. 2 Tia homo rigardata en la matura aĝo kontraste kun la infano.
4 vitro 1 Malmola travidebla materialo por fari glasojn, ŝirmilojn de fenestro, spegulojn ks. 2 Plato el tiu substanco por ŝirmi kaj tralasi lumon.
2 vivi Esti kapabla kreski, spiri, agi, moviĝi. Malmorti.
3 vizaĝo 1 La antaŭa parto de la homa kapo. 2 Esprimo de tiu korpoparto: Se en la kor’ io sidas, la ~o perfidas.
5 viziti Iri al homo aŭ loko por io.
5 voĉo 1 Sono klare aŭdebla el la buŝo kaj nazo. 2 Tiu sono uzata por paroli. 3 Esprimo de la opinio de ĉiu pri demando, decido aŭ elekto: Li estis elektita per 69 ~oj kontraŭ 6.
2 vojo 1 Kutima trairejo de homoj kaj veturiloj. 2 ~iro: laca de la ~o. 3 Agmaniero, rimedo, por aliri al io celata: Kie estas volo, tie estas ~o.
3 vojaĝi Iri, veturi por atingi alian lokon malproksiman.
4 voki 1 Krii al iu por turni al si ties atenton. 2 Krii al iu, ke li venu aŭ ion faru: Oni ~as la bovojn ne festeni, sed treni. 3 Sciigi al iu, ke li devas veni; inviti: Oni sendis ~i la kuraciston.
2 voli 1 (absolute) Pli-malpli energie uzi la spiritajn fortojn, per kiuj efektiviĝas la agoj: Kiu ~as, tiu povas. 2 Koncentri sian atenton al la ideo de la ago, por ke ĝi efektiviĝu: Mi ~as, ke vi tien iru. 3 ~i akiri, ricevi: Mi ne ~as baton, mi ne ~as kompaton.
2 vorto 1 La plej malgranda parto de parolo. 2 Serio da ~oj, formantaj unu aŭ plurajn mallongajn frazojn: Per unu ~o li estas perfekta. 3 Buŝa promeso: Mi neniam rompas mian ~on; Tenu vian vorton donitan.
|